SİRKÜLER : 2006-69 08.07.2006
KONU : İkinci Geçici Vergilendirme Döneminde Menkul Kıymetlerin Değerlemesine Esas Piyasa Rayiçleri
Bilindiği üzere Vergi Usul Kanunu’nun 279. maddesi hükmü aşağıdaki gibidir.
“Hisse senetleri ile fon portföyünün en az yüzde 51'i Türkiye'de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgeleri alış bedeliyle, bunlar dışında kalan her türlü menkul kıymet borsa rayici ile değerlenir. Borsa rayici yoksa veya borsa rayicinin muvazaalı bir şekilde oluştuğu anlaşılırsa değerlemeye esas bedel, menkul kıymetin alış bedeline vadesinde elde edilecek gelirin (kur farkları dahil) iktisap tarihinden değerleme gününe kadar geçen süreye isabet eden kısmının eklenmesi suretiyle hesaplanır. Ancak, borsa rayici bulunmayan, getirisi ihraç edenin kar ve zararına bağlı olarak doğan ve değerleme günü itibariyle hesaplanması mümkün olmayan menkul kıymetler, alış bedeli ile değerlenir.”
Buna göre; bilançoya dahil iktisadi kıymetlerden, hisse senetleri ve fon portföyünün en az % 51’i Türkiye’de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgelerinin alış bedelleriyle; bunların dışında kalan her türlü menkul kıymetin ise, borsa rayiciyle değerlenmesi gerekmektedir.
Borsa rayicinin bulunmaması veya borsa rayicinin muvazaalı biçimde oluştuğunun anlaşılması halinde, değerlemeye esas bedelin; menkul kıymetin alış bedeline, vadesinde elde edilecek gelirin (kur farkı dahil) iktisap tarihinden değerleme gününe kadar geçen süreye isabet eden kısmının eklenmesi suretiyle hesaplanacağı; borsa rayici bulunmayan, getirisi ihraç edenin kar ve zararına bağlı olarak doğan ve değerleme günü itibariyle hesaplanması mümkün olmayan menkul kıymetlerin ise, alış bedeliyle değerleneceği de, anılan maddede, ayrıca hükme bağlanmıştır
Diğer taraftan borsa rayicinin tanımlandığı Vergi Usul Kanunu’ nun 263 üncü maddesi hükmü aşağıdaki gibidir.
“Borsa rayici, gerek menkul kıymetler ve kambiyo borsasına, gerekse ticaret borsalarına kayıtlı olan iktisadi kıymetlerin değerlemeden evvelki son muamele gününde borsadaki muamelelerin ortalama değerlerini ifade eder.
Normal temevvüçler dışında fiyatlarda bariz kararsızlıklar görülen hallerde, son muamele günü yerine değerlemeye takaddüm eden 30 gün içindeki ortalama rayici esas olarak aldırmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.”
Yukarıda yer verilen Vergi Usul Kanunu hükümleri gereğince, 30.06.2006 tarihinde sona eren 2006 yılının ikinci üç aylık geçici vergilendirme dönemine ilişkin kazançların tespitinde; aktifte kayıtlı bulunan ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Tahvil ve Bono Piyasası’nda işlem gören tahvil ve bonolar için borsa rayiçlerinin dikkate alınması gerekmektedir.
Dolayısıyla İMKB’de işlem gören tahvil ve bonolar için rayiç fiyatlar 30.06.2006 tarihinde gerçekleştirilen işlemler sonucu oluşan ağırlıklı ortalama fiyatlar olacak ve değerlemede aşağıda gösterilen ağırlıklı ortalama fiyatların (Borsa Rayici olarak) esas alınması gerekmektedir.
Saygılarımızla.
VALÖR TAHVİL TANIMI AĞR. ORT.FİYAT
30.06.2006 TRT050706T10 99,786
03.07.2006 TRB190706T14 99,200
30.06.2006 TRB190706T14 99,052
30.06.2006 TRT090806T15 98,139
30.06.2006 TRB230806T17 97,371
30.06.2006 TRB130906T18 96,423
30.06.2006 TRT130906A19 96,440
30.06.2006 TRT130906K17 5,267
30.06.2006 TRT130906T18 101,466
03.07.2006 TRT270906T12 95,888
30.06.2006 TRT270906T12 95,794
03.07.2006 TRB041006T16 95,848
30.06.2006 TRB041006T16 95,540
30.06.2006 TRT081106T11 93,757
30.06.2006 TRT061206T12 92,348
30.06.2006 TRB131206T13 91,300
30.06.2006 TRT240107T12 89,140
03.07.2006 TRT070307T11 87,359
30.06.2006 TRT070307T11 87,135
06.07.2006 TRT210307F19 103,250
06.07.2006 TRT040407F19 95,720
03.07.2006 TRT180407T17 84,993
30.06.2006 TRT180407T17 84,828
03.07.2006 TRT090507T17 84,196
30.06.2006 TRT090507T17 83,892
30.06.2006 TRT160507T18 83,429
30.06.2006 TRT130607T10 82,152
03.07.2006 TRT270607T14 82,130
30.06.2006 TRT270607T14 81,840
30.06.2006 TRT050907T17 79,116
30.06.2006 TRT171007T10 102,095
06.07.2006 TRT281107F12 100,700
06.07.2006 TRT130208F19 101,667
03.07.2006 TRT090408T17 71,299
30.06.2006 TRT090408T17 71,263
06.07.2006 TRT280508F19 100,667
06.07.2006 TRT220409F15 101,136
03.07.2006 TRT100210T12 95,507
30.06.2006 TRT100210T12 95,437
30.06.2006 TRT170210T15 106,209
03.07.2006 TRT180810T18 106,630
30.06.2006 TRT180810T18 106,075
06.07.2006 TRT150910F16 100,750
05.07.2006 TRT150910F24 102,500
30.06.2006 TRT120111T10 106,759
30.06.2006 TRT190111T13 92,367