Çalışanlara Verilen Yemek Bedeline Sağlanan Sigorta Primi İstisnası Uygulamasında Değişiklik Yapıldı

Tarih: 12.12.2024

Sayı: 2024:157

Danıştay 10. Dairesi’nin 8/5/2024 tarihli, E. 2023/170 ve K. 2024/1853 sayılı Kararı ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 97/7-(a) bendi ve buna ilişkin 2022/22 sayılı "Yemek Bedeli" başlıklı Genelge’nin 2.1.2 ve 2.1.4. maddelerinin iptaline karar verilmişti. Bu iptal sonrası Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 97nci maddesinin yedinci fıkrasının (a) bendinde yer  alan “İşyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla yemek bedeli adı altında  sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelerin, günlük asgari  ücretin Kurum Yönetim Kurulunca belirlenen oranının fiilen çalışı lan gün sayısı ile çarpılması  sonucunda bulunacak tutarı” hükmü geçersiz hale gelmişti.

 

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından 02.12.2024 tarih ve 32740 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile 12/5/2010 tarihli ve 27579 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 97 nci maddesinin yedinci fıkrasının (a) bendi yeniden düzenlenerek iptal sonrası oluşan boşluk giderilmiştir. Yapılan yeni düzenleme ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 97nci maddesinin yedinci fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

 

“İşyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda, sigortalıya yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlerin nakit olarak ya da yemek hizmetinin alınması dışında kullanılabilecek yemek kartı/çeki/kuponu gibi araçlarla sağlanması halinde, fiilen çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin Kurum Yönetim Kurulunca belirlenen tutarının fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunulacak tutarını aşmayan kısmı,”…. prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmaz.

 

Yukarıda yer alan yemek ile ilgili yapılan düzenleme 01.01.2025 tarihinden itibaren geçerli olacaktır. Uygulamanın detayları SGK tarafından çıkartılacak Genelge ile netleştirilecek olup, yapılan değişiklikle ile ilgili işveren tarafından çalışanlara sağlanacak yemek menfaatinin sigorta primi karşısındaki durumu aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

 

• İşverenin sigortalıya işyeri veya müştemilatında kendi imkanlarıyla (kendi aldığı malzemelerle kendi mutfağında yemek yapması suretiyle) yemek vermesi halinde, söz konusu yemek yardımı "ayni yardım" kapsamında değerlendirilecek ve prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.

 

• İşverenin sigortalıya işyeri veya müştemilatında ve fakat üçüncü kişilerden (yemek firmaları vb.) vasıtasıyla hizmet alımı şeklinde yemek vermesi halinde, söz konusu yemek yardımı "ayni yardım" kapsamında değerlendirilecek ve prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.

 

• İşverenin sigortalıya işyeri veya müştemilatında ya da dışarda hiçbir surette fiilen yemek vermeyip yemek bedelini sigortalıya nakden ödemesi halinde, söz konusu yemek yardımı "nakdi yardım" kapsamında değerlendirilecek ve Kurum Yönetim Kurulunca belirlenen tutarının fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunulacak tutarını aşmayan kısmı prime esas kazanca tabi tutulamayacak, ancak bu tutarı aşan kısmı sigorta primine tâbi olacaktır.

 

• İşverenin sigortalıya işyeri veya müştemilatı dışında, üçüncü kişilere ait restoran ve bunun gibi yerlerde yemek vermesi ve söz konusu yemek bedelini üçüncü kişilere nakden ödemesi halinde, söz konusu yemek yardımının "ayni yardım" kapsamında değerlendirilerek ve prime esas kazanca dahil edilmemesi gerekmektedir.

 

İşverenin sigortalıya işyeri veya müştemilatı dışında, üçüncü kişilere ait restoran ve bunun gibi yerlerde yemek vermesi ve söz konusu yemek bedelini sigortalıya yemek kartı/çeki/kuponu gibi araçlarla ödemesi halinde, ikili bir ayrıma gidilmiştir.

 

5. 1-Buna göre, yemek kartı/çeki/kuponunun, yemek bedelinin ödenmesi dışında hiçbir mecrada ve -nakit ya da nakit yerine geçecek şekilde- başka hiçbir amaçla kullanılamaması halinde, bahse konu yemek yardımının sosyal yardım niteliğini koruması ve işçiye emeği karşılığı verilen ücret ya da yan ödemeler vasfını taşımaması nedeniyle "ayni yardım" kapsamında değerlendirilerek yemek kartı/çeki/kuponuna yüklenen tutar prime esas kazanca dahil edilmemesi gerekecektir.

 

5. 2- Ancak yemek kartı/çeki/kuponunun, yemek bedelinin ödenmesi dışında başka mecralarda ve yemek bedeli ödeme dışında -nakit ya da nakit yerine geçecek şekilde- başka amaçlarla kullanılması halinde, bahse konu yemek yardımının "nakdi yardım" kapsamında değerlendirilmesi ve Kurum Yönetim Kurulunca belirlenen tutarının fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunulacak tutarını aşmayan kısmı prime esas kazanca tabi tutulmaması, bu tutarı aşan kısmının ise sigorta primine tâbi olması gerekecektir.

 

Söz konusu yönetmelik değişikliğine,

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/12/20241202-1.htm linkinden ulaşılabilir.