Yeni Yatırım Teşvik Kararı Yayımlandı
KONU: Yeni Yatırım Teşvik Kararı Yayımlandı
Tarih: 10.06.2025
Sayı: 2025: 177
30.05.2025 tarih ve 32915 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 29.05.2025 tarihli ve 9903 sayılı Karar ile yeni yatırım teşvik sistemi yürürlüğe girmiştir.
Yayımlanan yeni yatırım teşvik kararı ile birlikte, 15/6/2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ve 2/1/2018 tarihli ve 2018/11201 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Cazibe Merkezleri Programı Kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Karar yürürlükten kaldırılmış ve yerine, kalkınma planlarında öngörülen hedeflerle uyumlu, daha stratejik, dönüşüm odaklı ve proje bazlı bir teşvik sistemi getirilmiştir.
1. Yeni Teşvik Sisteminin Genel Yapısı
Aşağıda detayına yer verildiği üzere, önceden ilin bulunduğu bölgeye göre yatırıma katkı oranı ve vergi indirimi oranı değişmekte iken, yeni sistemde vergi indirimini (KVK 32/A) belirleyen en temel unsur yatırımın dahil olduğu yatırım programının türü olmuş ve vergi indirimi desteği sadece; Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi (TYKH) ile Sektörel Teşvik Sistemi (STS) kapsamına dahil olan yatırımlar için kabul edilmiştir. Bölgesel Teşvik sistemi içinde yer alan destekler arasında ise vergi indirimi desteğine yer verilmemiştir. Yeni sisteme göre TYKH ve STS alt yatırım programlarının tamamında vergi indirimi oranı % 60 olarak belirlenmiş, ancak Yatırıma Katkı Oranı (YKO) ise Yatırım Programları itibariyle farklılık göstermiştir. İllerin bulunduğu bölgeye göre ise vergi indirim oranı veya yatırıma katkı oranı değişmemektedir.
2025/9903 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’a göre teşvik sistemi; Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi ve Sektörel Teşvik Sistemi Uygulamaları ile bölgesel teşvikler olmak üzere üç ana uygulama alanı olarak yeniden yapılandırılmış olup detayı aşağıdaki gibidir:
A. Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi (Proje Bazlı Yaklaşım)
Bu kapsamda aşağıdaki üç alt program tanımlanmıştır:
- Teknoloji Hamlesi Programı,
- Yerel Kalkınma Hamlesi Programı ve
- Stratejik Hamle Programı.
Bu programlar kapsamındaki yatırımlar proje bazlı olarak değerlendirilmekte; katma değer, dışa bağımlılığı azaltma, arz güvenliği, yeşil-dijital dönüşüm gibi stratejik amaçlar doğrultusunda desteklenmektedir. Destek kararı, ilgili Komitelerce verilmektedir.
B. Sektörel Teşvik Sistemi
Sektörel Teşvik Sistemi, yatırım konusu ve sektöre göre belirlenmiş kriterleri sağlayan yatırımlar için geçerlidir. İki alt başlıktan oluşur:
- Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi
- Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi
Bu sistem kapsamında desteklenen yatırımlar, doğrudan destek unsurlarından yararlanabilir. Başvuru süreci proje bazlı değerlendirme gerektirmemektedir.
C. Bölgesel Teşvikler
Yukarıda sayılan her iki sistem (A ve B) kapsamında desteklenen yatırımlar, yatırım bölgesine göre aşağıdaki destek unsurlarından yararlandırılacaktır:
- Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
- Sigorta Primi Desteği (Sadece 6. bölgede uygulanan özel destek)
Böylece, yatırımlar hem projeye hem de coğrafi konuma bağlı olarak farklılaştırılmış şekilde desteklenmektedir.
Ayrıca, desteklerden yararlanacak yatırımların bu Karara ekli Ek-3’te belirtilen yatırım konularına yönelik olması ve bu konular için belirtilen şartları sağlaması gerekir. Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi, Dijital Dönüşüm Programı, Yeşil Dönüşüm Programı ve Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sisteminde sayılan “sanayi sicil belgesine sahip mevcut tesislerde yapılacak deprem veya yangın riskine karşı yapılan yatırımlar” için bu şart aranmayacaktır.
Asgari sabit yatırım tutarının ayrıca belirtilmemiş olduğu hallerde yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının; 1 inci ve 2 nci bölgelerde 12 milyon TL, diğer bölgelerde ise 6 milyon TL olması gerekmektedir.
2. Destek Unsurları
Bu Karar ile sağlanan temel destekler aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
2.1. Teşvik Destek Unsurları Tablosu
|
Destek Unsurları |
Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi |
Sektörel Teşvik Sistemi |
|
Gümrük vergisi muafiyeti |
✔ |
✔ |
|
KDV istisnası |
✔ |
✔ |
|
Vergi indirimi |
✔ |
✔ |
|
Faiz veya kâr payı desteği |
✔ |
✔ |
|
Makine desteği |
✔ |
- |
|
Yatırım yeri tahsisi |
✔ |
✔ |
|
Sigorta primi işveren hissesi desteği (bölgeye göre) |
✔ |
✔ |
|
Sigorta primi desteği (yalnızca 6. bölge) |
✔ |
✔ |
2.2. Vergi İndirimi
Yeni Karar uyarınca 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi kapsamında uygulanan indirimli kurumlar vergisi desteğinde önemli değişiklikler yapılmıştır.
Yeni sistemde yatırıma katkı oranları ve vergi indirim oranı aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
Karara göre;
- Teknoloji Hamlesi Programı kapsamında yatırıma katkı oranı %50,
- Yerel Kalkınma Hamlesi Programı kapsamında %50,
- Stratejik Hamle Programı kapsamında %40,
- Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında %30,
- Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında ise %20
Olarak belirlenmiştir.
Tüm bu program ve sistemler bakımından, vergi indirim oranı %60 olarak tespit edilmiştir.
Ayrıca, yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara uygulanabilecek yatırıma katkı tutarının üst sınırı %50 olarak belirlenmiştir (%80'den %50'ye düşürülmüştür).
2.2.1. Vergi İndirimi Uygulama Tablosu
|
Program / Sistem |
Yatırıma Katkı Oranı |
Vergi İndirim Oranı |
|
Teknoloji Hamlesi Programı |
%50 |
%60 |
|
Yerel Kalkınma Hamlesi Programı |
%50 |
%60 |
|
Stratejik Hamle Programı |
%40 |
%60 |
|
Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi |
%30 |
%60 |
|
Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi |
%20 |
%60 |
2.3. Makine Desteği
Yukarıdaki tablodan (2.1.) görüldüğü üzere, 2012/3305 sayılı Karar’dan farklı olarak “Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi” kapsamında desteklenen yatırımlar için “makine desteği” verilmesi şeklinde yeni bir destek türü ihdas edilmiştir.
Karara göre, talep edilmesi halinde, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamında desteklenen yatırımlar için düzenlenen teşvik belgesinin yatırım süresi içinde temin edilen ve diğer masraflar hariç sadece makine ve teçhizatın birim fiyatı 2 milyon Türk Lirası ve üzerinde olan makine ve teçhizat bedelinin %25’ i yatırımcıya bütçe kaynaklarından ödenecektir.
Makine desteği tutarı;
a) Teknoloji Hamlesi Programı ve Yerel Kalkınma Hamlesi Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda sabit yatırım tutarının %15’ini aşmamak kaydıyla 240 milyon TL’yi,
b) Stratejik Hamle Programı kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda sabit yatırım tutarının %15’ini aşmamak kaydıyla 180 milyon TL’yi,
Geçemeyecektir.
Makine desteğinden faydalandırılan yatırımlara faiz veya kâr payı desteği sağlanmayacaktır.
3. Yeniden Değerleme ve Sınırlar
Teşvik belgesi kapsamında sağlanan KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği ve makine desteğinin faydalanma yılı esas alınarak yeniden değerleme oranı ile hesaplanan toplam değeri, yeniden değerleme oranı dikkate alınarak hesaplanmış gerçekleşen sabit yatırım tutarını geçemeyecektir.
Bu Karar ve eklerinde yer alan Türk Lirası cinsindeki tutarlar her yıl, bir önceki yıla ilişkin yeniden değerleme oranı dikkate alınarak takvim yılı başından geçerli olmak üzere güncellenecektir.
4. Mevcut Belge Sahipleri ve Geçiş Hükmü
Bu Kararın yürürlüğe girdiği tarihten önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri ile ilgili uygulamalara, teşvik belgesinin dayandığı karar ve ilgili diğer kararlar çerçevesinde devam olunacaktır.
Daha önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında temin edilen makine ve teçhizatın bu Karara istinaden düzenlenen teşvik belgesine devri yapılamayacaktır. Ancak, mevzuat düzenlemesi ya da ortaklık yapısı değişikliği nedeniyle yatırımın bağımsız üretim bölümlerine bölünmesi nedeniyle bölünen kısmın bu Karar kapsamında yeni bir teşvik belgesine devredilmesine, varsa fazladan faydalanılan desteğin geri alınması kaydıyla izin verilebilecektir.
Bu Karar kapsamında desteklenmeyen yatırım konularında daha önceki kararlara istinaden düzenlenmiş ve tamamlama vizesi yapılmamış teşvik belgelerine ilişkin kapasite artışına yol açacak makine ve teçhizat ilavesi yapılamayacaktır.
5. Teşvik Belgesi Başvuruları
Kararın yayım tarihinden önce yapılan başvurular eski karar (2012/3305) kapsamında değerlendirilecektir.
6. Süre Sınırı ve Geçerlilik
9903 sayılı Karar, 31.12.2030 tarihine kadar yapılacak başvurular için geçerli olacaktır.
Kararın bazı maddeleri (5. madde 11-14. fıkralar) 01.01.2026 tarihinde, diğer maddeler ise yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
7.Eski ve Yeni Teşvik Sistemine Göre İllerin Yer Aldığı Bölgeler
Yapılan düzenleme ile 8 il bir üst bölgeye yükselirken 2 il bir alt bölgeye düşmüştür.71 ilin ise bölgesinde herhangi bir değişiklik olmamıştır. İllerin eski ve yeni teşvik sistemine göre dahil oldukları bölgeyi gösteren mukayeseli tablo aşağıdaki gibidir:
|
İLLER |
ÖNCEKİ BÖLGE |
YENİ BÖLGE |
DEŠİŞİM DURUMU |
|
ADANA |
3 |
3 |
AYNI BÖLGEDE |
|
ADIYAMAN |
6 |
6 |
AYNI BÖLGEDE |
|
AFYONKARAHİSAR |
4 |
4 |
AYNI BÖLGEDE |
|
AČRI |
6 |
6 |
AYNI BÖLGEDE |
|
AMASYA |
4 |
4 |
AYNI BÖLGEDE |
|
ANKARA |
1 |
1 |
AYNI BÖLGEDE |
|
ANTALYA |
1 |
1 |
AYNI BÖLGEDE |
|
ARTVİN |
4 |
4 |
AYNI BÖLGEDE |
|
AYDIN |
2 |
2 |
AYNI BÖLGEDE |
|
BALIKESİR |
2 |
2 |
AYNI BÖLGEDE |
|
BİLECİK |
2 |
3 |
ÜST BÖLGEYE YÜKSELDİ |
|
BİNGÖL |
6 |
6 |
AYNI BÖLGEDE |
|
BİTLİS |
6 |
6 |
AYNI BÖLGEDE |
|
BOLU |
2 |
2 |
AYNI BÖLGEDE |
|
BURDUR |
3 |
3 |
AYNI BÖLGEDE |
|
BURSA |
1 |
1 |
AYNI BÖLGEDE |
|
ÇANAKKALE |
2 |
2 |
AYNI BÖLGEDE |
|
ÇANAKKALE-BOZCAADA |
6 |
2 |
ALT BÖLGEYE DÜŞTÜ |
|
ÇANAKKALE-GÖKÇEADA |
6 |
2 |
ALT BÖLGEYE DÜŞTÜ |
|
ÇANKIRI |
5 |
5 |
AYNI BÖLGEDE |
|
ÇORUM |
4 |
4 |
AYNI BÖLGEDE |
|
DENİZLİ |
2 |
2 |
AYNI BÖLGEDE |
|
DİYARBAKIR |
6 |
6 |
AYNI BÖLGEDE |
|
EDİRNE |
2 |
2 |
AYNI BÖLGEDE |
|
ELAZIČ |
4 |
4 |
AYNI BÖLGEDE |
|
ERZİNCAN |
4 |
4 |
AYNI BÖLGEDE |
|
ERZURUM |
5 |
5 |
AYNI BÖLGEDE |
|
ESKİŞEHİR |
1 |
1 |
AYNI BÖLGEDE |
|
GAZİANTEP |
3 |
3 |
AYNI BÖLGEDE |
|
GİRESUN |
5 |
5 |
AYNI BÖLGEDE |
|
GÜMÜŞHANE |
5 |
6 |
ÜST BÖLGEYE YÜKSELDİ |
|
HAKKARİ |
6 |
6 |
AYNI BÖLGEDE |
|
HATAY |
4 |
5 |
ÜST BÖLGEYE YÜKSELDİ |
|
ISPARTA |
2 |
3 |
ÜST BÖLGEYE YÜKSELDİ |
|
MERSİN |
3 |
2 |
ALT BÖLGEYE DÜŞTÜ |
|
İSTANBUL |
1 |
1 |
AYNI BÖLGEDE |
|
İZMİR |
1 |
1 |
AYNI BÖLGEDE |
|
KARS |
6 |
6 |
AYNI BÖLGEDE |
|
KASTAMONU |
4 |
4 |
AYNI BÖLGEDE |
|
KAYSERİ |
2 |
2 |
AYNI BÖLGEDE |
|
KIRKLARELİ |
2 |
3 |
ÜST BÖLGEYE YÜKSELDİ |
|
KIRŞEHİR |
4 |
4 |
AYNI BÖLGEDE |
|
KOCAELİ (İZMİT) |
1 |
1 |
AYNI BÖLGEDE |
|
KONYA |
2 |
2 |
AYNI BÖLGEDE |
|
KÜTAHYA |
3 |
3 |
AYNI BÖLGEDE |
|
MALATYA |
4 |
4 |
AYNI BÖLGEDE |
|
MANİSA |
2 |
2 |
AYNI BÖLGEDE |
|
KAHRAMANMARAŞ |
5 |
5 |
AYNI BÖLGEDE |
|
MARDİN |
6 |
6 |
AYNI BÖLGEDE |
|
MUČLA |
1 |
1 |
AYNI BÖLGEDE |
|
MUŞ |
6 |
6 |
AYNI BÖLGEDE |
|
NEVŞEHİR |
4 |
3 |
ALT BÖLGEYE DÜŞTÜ |
|
NİČDE |
5 |
5 |
AYNI BÖLGEDE |
|
ORDU |
5 |
5 |
AYNI BÖLGEDE |
|
RİZE |
3 |
3 |
AYNI BÖLGEDE |
|
SAKARYA (ADAPAZARI) |
2 |
2 |
AYNI BÖLGEDE |
|
SAMSUN |
3 |
3 |
AYNI BÖLGEDE |
|
SİİRT |
6 |
6 |
AYNI BÖLGEDE |
|
SİNOP |
5 |
5 |
AYNI BÖLGEDE |
|
SİVAS |
4 |
4 |
AYNI BÖLGEDE |
|
TEKİRDAĞ |
1 |
2 |
ÜST BÖLGEYE YÜKSELDİ |
|
TOKAT |
5 |
5 |
AYNI BÖLGEDE |
|
TRABZON |
3 |
3 |
AYNI BÖLGEDE |
|
TUNCELİ |
5 |
5 |
AYNI BÖLGEDE |
|
ŞANLIURFA |
6 |
6 |
AYNI BÖLGEDE |
|
UŞAK |
3 |
3 |
AYNI BÖLGEDE |
|
VAN |
6 |
6 |
AYNI BÖLGEDE |
|
YOZGAT |
5 |
5 |
AYNI BÖLGEDE |
|
ZONGULDAK |
3 |
3 |
AYNI BÖLGEDE |
|
AKSARAY |
4 |
4 |
AYNI BÖLGEDE |
|
BAYBURT |
5 |
5 |
AYNI BÖLGEDE |
|
KARAMAN |
3 |
3 |
AYNI BÖLGEDE |
|
KIRIKKALE |
3 |
3 |
AYNI BÖLGEDE |
|
BATMAN |
6 |
6 |
AYNI BÖLGEDE |
|
ŞIRNAK |
6 |
6 |
AYNI BÖLGEDE |
|
BARTIN |
4 |
5 |
ÜST BÖLGEYE YÜKSELDİ |
|
ARDAHAN |
6 |
6 |
AYNI BÖLGEDE |
|
IČDIR |
6 |
6 |
AYNI BÖLGEDE |
|
YALOVA |
2 |
2 |
AYNI BÖLGEDE |
|
KARABÜK |
2 |
3 |
ÜST BÖLGEYE YÜKSELDİ |
|
KİLİS |
5 |
5 |
AYNI BÖLGEDE |
|
OSMANİYE |
5 |
5 |
AYNI BÖLGEDE |
|
DÜZCE |
3 |
3 |
AYNI BÖLGEDE |
8- Karar’da Dikkat Önemli Değişiklikler
Destek programları: Eski Kararda en yaygın şekilde uygulanan Genel ve Bölgesel Destekler kaldırılmıştır. Teknoloji Hamlesi, Yerel Kalkınma Hamlesi, Stratejik Hamle programları ile Öncelikli Yatırımlar ve Hedef Yatırımlar teşvik sistemleri uygulamada olacaktır.
Asgari yatırım tutarı: 1 inci ve 2 nci bölgelerde 12 milyon TL, diğer bölgelerde ise 6 milyon TL olarak belirlenmiştir. Daha önce sırası ile 3 Milyon TL ve 1,5 Milyon TL olarak uygulanmaktaydı.
Uygun yatırım konuları: Yatırım teşvik belgesi düzenlenebilecek yatırım alanları ve varsa yatırımda aranan sektörel şartlar kati olarak tanımlanmıştır. İnceleme ve kurul onayına tabi olan proje bazlı programlar yürürlüğe konulmuştur.
Yatırım konularının Öncelikli Ürün Listesinde, Hedef Yatırımlara ilişkin tebliğde, Öncelikli Yatırım Konuları arasında, Kararın Ek-3 Bölümündeki listede yer alması veya stratejik yatırım kriterlerini sağlaması gerekmektedir.
Yatırım süresi: Yatırım süresinin başvuru aşamasında yatırımcının sunacağı tknik çalışmaya göre belirlenmesi imkânı getirilmiştir. Daha önce yarısı kadar ek süre verilmek üzere 3 yıl olarak tanımlanmaktaydı.
Bölgesel harita: Teşvik sistemi sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyine göre 6 bölge tanımlamaktadır. Bazı illerin yer aldığı bölge değiştirilerek Bölgesel Harita güncellenmiştir.
Makine desteği: Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi programları kapsamında teşviğe bağlanan yatırımlar için hibe niteliğinde destek sağlanmaktadır.
Desteklenecek makine birim fiyatının asgari 2 Milyon TL olması gerekmektedir. Makine desteğinden yararlanan yatırımlar için faiz desteği sağlanmaz.
Ekosistem geliştirme planı: Yeni sistem ile getirilen çok önemli bir düzenleme KOBİ sınırını aşan veya yerel Kalkınma Hamlesi Programı kapsamında başvuru yapan yatırımcılara sürdürülebilirliği sağlamak, teknolojik ve sektörel gelişim, eğitim, Ar-Ge ve toplumsal gelişime katkı amaçları ile Bakanlık tarafından onaylanmış ekosistem geliştirme planı sunma yükümlülüğü getirilmesidir.
Teşvikli malların devri: Tamamlama vizesi için Bakanlığa yapılan müracaat tarihinden itibaren iki yılını doldurmuş sabit kıymetlerin satışı tamamlama vizesi yapılmış olması şartıyla serbest bırakılmıştır. Eski Karara göre izin almaksızın devir işlemi için tamamlanması gereken süre beş yıldı.
Yatırımın bölünmesi ve devri: Yatırımcı firmanın ortaklık yapısı değişikliği nedeni ile yatırımın kısmi olarak bölünerek teşvik belgesine bağlanması imkânı sağlanmaktadır.
Dijital ve Yeşil Dönüşüm yatırımları: Öncelikli yatırım konuları arasına alınmış olup, yararlanılacak destek unsurları güncellenmiştir. 50 Milyon TL üzeri yatırım bedeli içeren Dijital ve Yeşil Dönüşüm yatırımları stratejik teşviklerden de yararlanabilir. Eski Karara göre 5’nci bölge desteklerinden yararlanılmaktaydı.
GES-RES yatırımları: İmalat sanayi işletmelerinin tüketimlerine yönelik GES ve RES yatırımları Öncelikli Yatırım konuları arasına alınmıştır.
Yatırım harcaması olarak gayrı maddi duran varlıklar: Marka, lisans, know-how gibi gayrı maddi duran varlıklar yatırım harcaması olarak kabul edilebilirler. Gayrı maddi duran varlıkların toplam yatırım tutarı içindeki maliyeti %25’i aşamaz.
Sabit yatırım tutarı ve vergi indirimi hesaplaması: Faiz giderleri ve makine desteği asgari sabit yatırım tutarına dahil edilmekle birlikte, vergi indirimine konu edilemeyecektir.
Yatırım döneminde vergi indirimi: 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesine uygun olarak yatırıma katkı tutarının %50’sini aşmamak üzere indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulanabilir. Eski sistemde bu oran %80 idi.
Yeni firmaların vergi indirimi dezavantajının kısmen giderilmesi: Son 1 içinde tescil edilmiş olan ve yeterli matrah oluşmayan firmalar için vergi indirimi desteği yerine makine veya faiz desteğinde ilave avantajlar sağlanabilecektir.
Vergi indirimi desteğinin standartlaşması: Tüm destek programları vergi indirimi desteği sağlamaktadır. Eski kararda yaygın olarak düzenlenen Genel nitelikli yatırım teşvik belgeleri vergi indirimi desteği sağlamamaktaydı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının konu hakkındaki bilgi notuna ve sunumuna;
https://www.sanayi.gov.tr/destek-ve-tesvikler/yatirim-tesvik-sistemleri/md0203011615 linkinden ve
https://www.sanayi.gov.tr/destek-ve-tesvikler/yatirim-tesvik-sistemleri/md0103011615 linkinden ulaşılabilir.
9903 no’lu Cumhurbaşkanı Kararına;
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2025/05/20250530-2.pdf linkinden ulaşılabilir.