x

Yıllık ÜFE eksiye indi 05.09.2009

Yıllık ÜFE eksiye indi

 

Küresel kriz ekonomiyi vurdu, enflasyonda Türkiye tarihinin en düşük seviyeleri ortaya çıktı. Satışların tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de durma noktasına gelmesi hem tüketici fiyatlarının yıllık olarak yüzde 6.13'e inmesine neden oldu, üretici fiyatlarında ise Türkiye tarihinin rekoru ortaya çıktı. Türkiye'de ilk kez yıllık enflasyon eksiyi gördü.

Nisan ayında enflasyon şok yarattı.

Tüketici talebinin durma noktasına gelmesi yüksek enflasyonla yaşamaya alışmış Türkiye'de fiyatları tarihin en düşük noktalarına indirdi.

Nisan ayı itibarıyla aylık enflasyon TÜFE'de yüzde 0,02, ÜFE'de yüzde 0,65 arttı. Böylece yıllık enflasyon da tüketici fiyatlarında yüzde 6.13'e indi.

Ancak asıl şok üretici fiyatlarında yaşandı. Türkiye tarihinde bir ilk olarak üretici fiyatları yıllık bazda 0.35 oranında geriledi.

Yılın 4 ayında, TÜFE yüzde 1.07, ÜFE yüzde 2.35 oranında artış gösterdi.

Nisan ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 9.98, üretici fiyatlarında yüzde 10.65 düzeyinde gerçekleşti.

2008 Nisan ayındaki artış TÜFE yüzde 4,50, ÜFE'de yüzde 1,68 olmuştu.

Buna göre aylık bazda enflasyon geçen yıl nisan ayına göre TÜFE'de 4,48 puan, ÜFE'de ise 1,03 puan düşüş gösterdi.

Öte yandan TÜFE'de nisan ayında endekste yer alan 449 maddeden 67 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı, 237 maddenin ortalama fiyatında artış, 145 maddenin ortalama fiyatında ise düşüş gerçekleşti.

ÜFE'de ise nisan ayında endekste bulunan toplam 768 maddeden 219 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı, 258 maddenin ortalama fiyatında artış, 291 maddenin ortalama fiyatında ise düşüş oldu.

Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri

Nisan ayına ilişkin özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, "çekirdek enflasyon" yerine açıklanan TÜFE göstergeleri geçen ay, mevsimlik ürünler hariç yüzde 0,47 azalırken, işlenmemiş gıda ürünleri hariç ise 0,18 arttı.

Fiyatlar, enerji hariç yüzde 0,28, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 0,54 arttı. Fiyatlar, enerji hariç ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç yüzde 0,30,  hariç ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç ve fiyatları yönetilen/yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç enflasyonda da yüzde 0,93 yükseldi.

Enerji hariç ve alkollü içkiler ve tütün ürünleri, işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 1,39, işlenmemiş gıda ürünleri, enerji ve alkollü içkiler, tütün ürünleri ile altın hariç yüzde 0,75, enerji hariç, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç fiyatlarda yüzde 0,91 yükseliş meydana geldi.

En yüksek artış yüzde 20,09 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı


Sanayide fiyatlar, nisan ayında aylık bazda yüzde 0,08, aralık ayına göre yüzde 1,70 oranında, yıllık bazda 0,03 ve 12 aylık ortalamalara göre de yüzde 11,91 oranında arttı.

Nisan ayında aylık bazda fiyatlar, tarımda yüzde 3,27 artarken, iki alt sektörde "tarım, avcılık, ormancılıkta" yüzde 3,21, "balıkçılıkta" ise fiyatlar yüzde 6,03 oranında arttı.

Tarımda fiyatlar yılın 4 ayında yüzde 5,40, 12 aylık ortalamalara göre de 5,44 oranında artarken, yıllık bazda 1,82 oranında geriledi.

Sanayinin üç sektöründe fiyatlar, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 0,75, imalat sanayi sektöründe yüzde 0,48 oranında artış gösterirken, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 4,25 oranında düştü.

Sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış yüzde 20,09 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alt sektöründe gerçekleşti.

Bunu takiben bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler yüzde 5,29 ile kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı, yüzde 4,13 ile basın ve yayım, yüzde 1,77 ile motorlu kara taşıtları imalatı, yüzde 1,30 ile mobilya imalatı, yüzde 1,11 ile metal eşya sanayi, yüzde 1,01 ile elektrikli makine ve cihazları oldu.

Buna karşılık elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı yüzde 4,83, büro makineleri imalatı yüzde 3,47, metal cevheri yüzde 3,31, taşocakçılığı ve diğer madencilik ürünleri yüzde 3,47, metal cevheri yüzde 3,31, taş ocakçılığı ve diğer madencilik ürünleri yüzde 3,23, plastik ve kauçuk ürünleri imalatı yüzde 2,10 düşüş ile endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler oldu.

Tüketici fiyatları

Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 10,95 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti.

Nisan ayında endekste yer alan gruplardan sağlıkta yüzde 2,20, eğlence ve kültürde yüzde 1,10, lokanta ve otellerde yüzde 0,41, haberleşmede yüzde 0,28, eğitimde yüzde 0,10, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0,02 oranında artış kaydedilirken, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0,35, konutta yüzde 1,04, ulaştırmada yüzde 1,70, ev eşyasında yüzde 2,31, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 2,55 oranında düşüş gerçekleşti.

Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE'de en yüksek artış yüzde 14,44 ile konut grubunda gerçekleşti.

Lokanta ve oteller yüzde 10,60, eğlence ve kültür yüzde 9,65, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 9,50 ile artışın yüksek olduğu diğer harcama grupları oldu.

İller bazında


Öte yandan, 26 bölge içinde TÜFE'nin aylık bazda en yüksek artış gösterdiği bölge yüzde 0,80 ile Adana, Mersin bölgesi oldu.

Aralık ayına göre en yüksek artış yüzde 4,28 ile Mardin, Batman, Şırnak, Siirt, geçen yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 9,35 ile yine Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt bölgesinde görülürken, 12 aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 12,63 ile Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgesinde gerçekleşti.

Zam şampiyonu gazete

Nisan ayının zam şampiyonu gazete olurken, patlıcan, fiyatı en fazla düşen ürün oldu.

Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) açıkladığı Tüketici Fiyatları Endeksine (TÜFE) göre, bir önceki aya göre Nisanda, gazetenin fiyat yüzde 23,35, kadın gömleğinin fiyatı yüzde 18,89, kadın ayakkabısının fiyatı yüzde 14,73 arttı.

Bunu fiyatı yüzde 14,36 artan portakal, yüzde 13,74 artan erkek gömleği, yüzde 13,54 artan etek, yüzde 12,57 artan domates izledi. Geçen ay kabak çekirdeğinin fiyatı yüzde 12,47, erkek ayakkabısının fiyatı yüzde 12,24, erkek takım elbisesinin fiyatı yüzde 10,51, çocuk pantolonunun fiyatı yüzde 9,22, ilaçların fiyatı yüzde 7,06, bisikletin fiyatı yüzde 5,10, tavuk etinin fiyatı yüzde 4,60, antep fıstığının fiyatı yüzde 3,55 oranında arttı.

Nisan'da fiyatı en az artan ürünler, yüzde 1,75 ile pirinç, yüzde 1,17 ile şehriye, yüzde 1,01 ile meyveli gazoz yüzde 0,66 ile pideler, yüzde 0,63 ile bulgur oldu.

TÜİK verilerine göre, geçen ay, fiyatı en fazla düşen ürün yüzde 47,41 ile patlıcan oldu.

Bunu fiyatı yüzde 41,07 düşen sivribiber, yüzde 23,51 düşen salatalık, yüzde 10,86 düşen mücevher izledi. Nisanda oturma odası takımı fiyatı yüzde 9,28, yemek odası takımı fiyatı 9,27, LPG dolum ücreti yüzde 7,65, tek kişilik yatak fiyatı yüzde 7,58 oranında düştü.

Fiyatı en az düşen ürünler, yüzde 0,72 ile zeytinyağı, yüzde 1,08 ile yumurta, yüzde 1,19 ile süt, yüzde 1,22 ile beyaz peynir oldu.