YENİ KORONAVİRÜS (COVID-19) SALGINININ EKONOMİK VE SOSYAL HAYATA ETKİLERİNİN AZALTILMASI HAKKINDA KANUN İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN

 

Kanun No. 724                                                                               Kabul Tarihi: 16.4.2020

 

Tarih: 17.04.2020

Sayı: 2020:27

Kanunun amacı yeni korona virüs  salgınının ekonomik ve sosyal hayata etkilerinin azaltılmasına yönelik olup  Kanun aşağıya özetlenmiştir.

 

A-) BAZI KAMU ALACAKLARI ERTELENDİ, YAPILANDIRILDI VEYA BAZILARINDAN DA VAZGEÇİLDİ.

 

Madde 1:

 

1. Hazinenin kira, ön izin, satış bedeli gibi gayrimenkul sözleşmelerine bağlı alacakları ile ecri misil bedellerinin 2020/Nisan, Mayıs, Haziran aylarına ait olanların 3 ay ertelenebilmesi konusunda Çevre Şehircilik Bakanlığına yetki verildi. Uzatma süresinin sonunda Çevre ve Şehircilik 3 ay ilave olarak uzatmaya yetkili. Bu alacaklar ertelenen süre kadar eşit taksitlerle zamsız ve faizsiz ödenebilecek. Başvuru şartı aranmayacaktır..

2. Orman Kanunu gereğince, kişilere Devlet Ormanlarında verilen izinler ile Devlet İhale Kanunu gereğince kiraya verilen mesire yerleri ve taşınmazlardan tahsil edilecek Nisan, Mayıs, Haziran aylarına ait olanların 3+3 ay şeklinde ertelenebilmesi konusunda Tarım ve Orman Bakanına yetki verildi. Bu alacaklar ertelenen süre kadar eşit taksitlerle zamsız ve faizsiz ödenebilecek. Başvuru şartı aranmayacaktır..

3. Millî Parklar Kanununa tabi yerlerin Nisan, Mayıs, Haziran aylarına ait ihale bedelleri 3 ay ertelendi. Tarım ve Orman Bakanı 3 ay ilave uzatmaya yetkili. Ertelenen alacaklar ertelenen süre kadar eşit taksitlerle zamsız ve faizsiz ödenecektir.                                                                                                              
4. Tüm belediyeler, İl özel İdareleri ve bağlı kuruluşları ile mahalli idare birliklerinin taşınmazlarına ilişkin satış, ecri misil ve kiralamadan kaynaklanan Nisan, Mayıs, Haziran alacaklarını Meclisleri 3 ay ertelemeye yetkili kılındı. İlave olarak 3 ay daha uzatmaya ilgili Bakanlık yetkili olacaktır. Ertelenen alacaklar erteleme süresi kadar eşit taksitlerle faizsiz ve zamsız ödenecek ve bu kuruluşlar, Faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin faaliyette bulunmadığı döneme ilişkin olarak kira bedellerinden vazgeçeceklerdir.                
5. Tüm belediyeler ve bağlı kuruluşlarının gelir vergisi tevkifatı beyan ve ödeme süreleri ile tüm sosyal sigorta prim ödemeleri ve DSİ’ye ödedikleri su taksit bedelleri 3 ay ertelendi. Cumhurbaşkanı bu ödeme ve beyan süresini 3 ay daha ertelemeye yetkili. Ertelenen süre kadar eşit taksitlerle zamsız ve faizsiz olarak ödenebilinecektir. Vergi Usul Kanununda yer alan tarh ve ceza kesme zamanaşımı süreleri işlemeyecek ve zamanaşımı işlemeyen süreler kadar uzayacaktır.

6. Tüm belediyeler ve bağlı kuruluşları, konutların ve faaliyetleri durdurulan işletmelerin son 3 aylık su tüketim faturaları 3+3 ay şeklinde uzatabilecek. Ertelenen alacaklar uzatılan süre kadar eşit taksitlerle zamsız ve faizsiz tahsil edilecektir.

7. Tüm belediyeler toplu taşıma hizmetinin kesintisiz olarak yürütülebilmesiyle sınırlı olacak şekilde, 3 ay süresince meclis kararıyla gelir desteği ödemesi yapabilecek. Erteleme dönemindeki ruhsat, izin, hat kirası borçları da faizsiz olarak 3 ay ertelenebilecek. Bu süreyi 3 ay daha uzatmaya Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkili kılınmıştır.

8. Faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin yıllık İlan Ve Reklam Vergileri ile yıllık Çevre Temizlik Vergilerinin, faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunulamayan dönemlere isabet eden kısmı alınmayacaktır.

9. Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanunu kapsamındaki kredi borçlarının 17.04.2020 den itibaren 3 taksiti 3 ay zamsız ve faizsiz olarak erteleniyor. Gençlik ve Spor Bakanı tarafından bu süre 3 aya kadar daha uzatılabilecektir.

10. Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanununa göre yeni yapılandırılan ve yılda bir taksit olmak üzere ödenen Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) kaynaklı kredi borçlarının 2020 yılına ve sonraki yıllara ait borç taksitleri birer yıl ertelenmiştir.

11. Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanununda düzenlenen yıllık aidat 2020 yılında alınmayacaktır.

12. TEDAŞ’ın elektrik tüketiminden kaynaklanan alacakları (özelleştirme devir işlemleri sırasında TEDAŞ’a devredilmiş olan alacaklar) yapılandırılıyor.

 

2. SÜRE UZATIMI, TOPLANTI ERTELEME VE UZAKTAN ÇALIŞMA

 

Madde 2:

1.  Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında verilmiş olup 2020 yılı içinde geçerlilik süresi dolacak olan lisansların geçerlilik süresi bir yıl uzatılmıştır.

2. Ticaret gemilerine düzenlenen ve 11/3/2020 tarihi ile 31/7/2020 tarihi aralığında süresi dolan veya dolacak denize elverişlilik belgelerinin süresi, 1/8/2020 tarihine kadar uzatılmıştır.

3. Ticaret gemilerinin tahsis edildikleri işlere ve yapacakları yolculuklara göre tekne, makine, kazan, genel donanım, can kurtarma, yangından korunma ve yangın söndürme ve sair araç ve teferruatı kapsamında yapılacak denetlemeler 1/8/2020 tarihine kadar ertelenmiştir.

4. Türk Medeni Kanununa göre dernekler tarafından verilecek bildirim ve beyannameler 31/7/2020 tarihine kadar ertelendi.

• Dernek genel kurul toplantıları da 31/7/2020 tarihine kadar ertelendi. Ertelen sürelerin bitiminden itibaren 30 gün içinde yapılacaktır.
• Derneklerin Mevcut organların görev, yetki ve sorumlulukları erteleme süresi sonrasında yapılacak ilk genel kurula kadar devam edecektir.

5. Kooperatifler Kanunu kapsamındaki genel kurul toplantıları 31/7/2020 tarihine kadar ertelendi. Ertelenen genel kurul toplantıları, ertelemenin sona erdiği tarihten itibaren 3 ay içinde yapılacak. Mevcut organların görev, yetki ve sorumlulukları ilk genel kurula kadar devam edecektir.

6. Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu ile Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamındaki genel kurul toplantıları 31/7/2020 tarihine kadar ertelendi. Ertelenen genel kurul toplantıları, ertelemenin sona erdiği tarihten itibaren 3 ay içinde yapılır. Mevcut organların görev, yetki ve sorumlulukları ilk genel kurula kadar devam edecektir.

7. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununa göre Mayısta yapılacak genel kurul bir sonraki ile birleştirilerek yapılacaktır.

8. Boşalan muhtarlık, ihtiyar meclisi ve heyeti üyeliği için yapılması gereken seçimler 2020 yılında yapılmayacaktır.

9. Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri ile Teknokentler’de yapılan faaliyetlerin 4 ay geçici olarak bölge dışında da yapılabilmesini için Sanayi ve Teknoloji Bakanından izin alınacak. Bakanlık süreyi 3 ay ilave olarak uzatabilecek. Bölge dışı faaliyetten dolayı faydalanılan istisna, destek ve teşviklerden yararlanmaya devam edilecektir.

10. Sendika ve konfederasyonların üye sayılarının belirlenmesinde baz alınan 15 Mayıs tarihi 15 Temmuz olarak değiştirildi. Yayımlanması da Temmuzun ilk haftasından Eylülün ilk haftasına alındı.

Toplu iş sözleşmelerinin yapılması, toplu iş uyuşmazlıklarının çözümü ile grev ve lokavta ilişkin süreler 3 ay uzatılmıştır.

11. Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazların satışı, kiraya verilmesi, trampası vb. işlemler ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiraya verilmesi ve kullanma izni verilmesi ihaleleri 31.7.2020 tarihine kadar Elektronik ortamda yapılabilecek. Usul ve esasları Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenecektir.

 

3. 4447 SAYILI İŞSİZLİK SİGORTASI  KANUNUNDA DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI.

 

Madde 6:

1. Kısa çalışma ödeneğinde kurum tarafından aranan “uygunluk tespitinin tamamlanması” şartı Korona virüs (Covid-19) sebebiyle yapılan kısa çalışma taleplerinde uygulanmayacak.          İşverenin beyanı doğrultusunda kısa çalışma hemen ödenecek. İşverenin hatalı bildirim ve evrakı nedeniyle fazla ve yersiz ödenen yardımlar işverenden yasal faizi ile geri alınacaktır.

 

Madde 7:

2. 4447 Sayılı İşsizlik Kanununa Corana virüs nedeniyle, 3 ay geçerli olmak üzere, NAKDİ ÜCRET DESTEĞİ eklenmiştir.

• 17.04.2020 tarihi itibariyle iş sözleşmesi bulunan ve işveren tarafından virüs nedeniyle en fazla 3 ay süreyle ücretsiz izne gönderilen ve kısa çalışmadan faydalanamayan işçiye,
• 15.3.2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ve işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçiye,
• Emekli maaşları olmamak kaydıyla, işsiz kaldıkları veya ücretsiz izne ayrıldıkları süre için fondan günlük 39,24 TL nakdi destek sağlanır.
• Ödemeden sadece damga verisi kesilir başka bir kesinti yapılmayacaktır.
• Nakdi ücret desteği alan işçiyi çalıştıran işverenden destek yasal faiziyle geri alınır ayrıca işçi başına ve her ay için brüt asgari ücret tutarında idari para cezası kesilecektir.
• Nakdi ücret desteğinden yararlananlar genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmiyorsa, genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve genel sağlık sigortasına ilişkin primleri Fondan karşılanacaktır.

 

4. İŞ SÖZLEŞMESİ FESİH YASAĞI.

İş kanununa geçici madde eklenerek virüs sebebiyle iş akitlerinin 3 ay süreyle feshi yasaklanmıştır.

• İş kanunu kapsamında olsa da olmasa da tüm iş ve hizmet sözleşmeleri için 17.04.2020 tarihinden itibaren 3 ay süreyle fesih yasağı getirilmiştir.
• İşveren ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler ile sözleşmeyi fesih edebilir.
• İşveren 17.04.2020 tarihinden itibaren 3 ay süreyle işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne gönderebilir.
• İşçi de 3 ay süreyle ücretsiz izni bahane ederek iş aktini fesih edemeyecektir
• Fesih yasağına uymayan işverene brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilecektir.
• Cumhurbaşkanı bu üç aylık süreleri altı aya kadar uzatmaya yetkilidir.

 

5. KAR DAĞITIMINDA KISITLAMALAR:

 

Ticaret Kanunun geçici madde eklenerek kar dağıtımına kısıtlamalar getirildi.

Sermaye Şirketleri (Anonim, Limited ve S.P.B Komandit Şirketler) 30.9.2020 tarihine kadar;

• 2018 ve öncesi karları ve yedek akçelerini dağıtamayacaktır.
• 2019 yılına ait karının da ancak %25’ini dağıtabilir. Fazlasını dağıtamaz.

           Yönetim Kuruluna bu karlarla ilgili olarak “kar avansı dağıtım yetkisi” de verilemez.

• Cumhurbaşkanı 30.09.2020 tarihini 3 ay daha uzatma yetkisi getirilmiştir.
• Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler hakkında kısıtlamalardan muaf olacaktır.

 

       2019 yılı karı için dağıtım kararı alınmış fakat bu Kar için,

• Ödeme yapılmamışsa % 25 i aşan ödemeler 30.09.2020 tarihine kadar ertelecektir.

 Kısmi ödeme yapılmışsa yine %25’i aşan ödemeler 30.09.2020 tarihine kadar ertelenecektir.

 

6. Haksız Fiyat Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanununda değişiklikler yapıldı. Stokçuluk, Haksız Fiyat ve Fahiş Fiyat Artışı Yasaklandı.

• Fahiş fiyat artışlarını, stokçuluğu kontrol için “Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu” kuruldu.
• Mal ve hizmetlerin fiyatında fahiş artışlar yasaklandı. Aykırı davrananlara 10.000 TL ile 100.000TL arası İPC uygulanacaktır.
• Piyasada darlık yaratıcı, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunulamaz. Bulunanlara 50.000TL ile 500.000TL arası İPC kesilecektir.

İlgili Kanun Ektedir. Saygılarımızla,