MÜKELLEFİYET KAYDININ RE’SEN TERKİ

Tarih: 13.10.2020

Sayı: 2020:46

7 Ekim 2020 tarih ve 31267 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 520 sıra no’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde, mükellefiyet kaydının analiz ve değerlendirme sonuçlarına bağlı olarak terkin edilmesini düzenleyen Vergi Usul Kanunu’nun 160/A maddesinin uygulamasına ilişkin hükümler yer almaktadır.

Bilindiği üzere  7194 sayılı Kanun ile getirilen ve 07 Aralık 2019 tarihinde yürürlüğe giren Vergi Usul Kanunu’nun 160/A maddesinde, mükellefiyet süresi, aktif ve öz sermaye büyüklüğü, ödenen vergi tutarı, çalışan sayısı, vergisel yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediği gibi hususlar dikkate alınarak yapılan  analiz ve değerlendirme çalışmaları neticesinde sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğu tespit edilenlerin  vergi incelemesine sevk edileceği ve bunlar nezdinde yoklama yapılacağı, yapılan yoklama neticesinde, vergi dairesinin mükellefin sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğuna ilişkin görüşü ve vergi dairesi başkanı /defterdarın onayı ile mükellefiyet kaydının terkin edileceği belirtilmiştir.

Bu hususta 520 nolu Genel Tebliğde aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir:

I- Mükellefiyet Kaydı Re’sen Terkininde Yapılacak İşlemeler

Bu hükümler ticari, zirai, mesleki kazancı dolayısıyla vergi mükellefiyeti olanlara uygulanacaktır.

 

1) Analiz ve Değerlendirme Çalışmaları

 

Hazine ve Maliye Bakanlığınca mükellefin,

a)mükellefiyet süresi,

b)aktif ve öz sermaye büyüklüğü,

c) ödenen vergi tutarı,

ç) taşıt, makine, teçhizat, demirbaş bilgileri

d) çalışan sayısı,

e)  vergisel yükümlülüklerin yerine getirip getirmediği

f) ortaklık yapısı ile ortaklara ilişkin bilgiler

g) sicil, ortaklık, tahakkuk, tahsilat ve mükellefiyete ilişkin diğer bilgiler ile

h) mükellefler tarafından verilen beyanname ve bildirimler,

ı) gümrük beyannameleri, kapasite raporu, yatırım teşvik belgesi gibi bilgi ve belgeleri

  i) üretim ve/veya ticaret/faaliyet kapasitesi ile beyan ve bildirimlerinin uyumlu olup olmadığı,

 j) haklarında sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme ya da kullanma yönünden rapor/tespit bulunup bulunmadığı

k) alış ve satış yaptıkları mükellefler hakkında düzenlenen/yapılan sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme/kullanma rapor/olumsuz tespit bilgileri

değerlendirmeye tabi tutulur.

 

2) Sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğu tespit edildi ise

 Sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğu tespit edilen mükellefler vergi incelemesine sevk edilir ve bunlar nezdinde yoklama yapılır.

Yoklamada;

- Bilinen iş yeri adresinde faal olunup olunmadığı,

-Cari dönem ve tespitin ilgili olduğu dönem itibarıyla faaliyetin bulunup bulunmadığı,

- Üretim ve/veya ticaret/faaliyet kapasitesi,

- Depo, tesis, taşıt, makine, teçhizat, demirbaş vb. varlığı,

- Emtia mevcudu,

- Çalışan sayısı,

gibi mükellefin faaliyette bulunup bulunmadığını ispatlamaya yönelik hususlar tespit edilir ve Tutanak düzenlenir.

Vergi dairesi nezdinde oluşturulan Komisyonda mükellefle ilgili tüm tespit edilen hususlar değerlendirilir.

Komisyon tarafından yapılan değerlendirme neticesinde, mükellefin sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğuna ve mükellefiyetin terkin edilmesi gerektiğine kanaat getirilmesi halinde komisyon görüşü vergi dairesi başkanının(veya defterdarın ) onayına sunulur.

Vergi dairesi başkanının/defterdarın onayını müteakiben, onay tarihi itibarıyla mükellefiyet kaydı re’sen terkin edilir ve bu durum mükellefe tebliğ edilir.

Vergi dairesi başkanının/defterdarın onay vermemesi durumunda mükellefiyet kaydı silinmez.

 

3) Sahte belge düzenleme riskinin yüksek olmadığı tespit edildi ise

Komisyon tarafından yapılan değerlendirme neticesinde, mükellefin sahte belge düzenleme riskinin yüksek olmadığı, dolayısıyla mükellefiyetin terkin edilmesinin gerekmediği kanaatine varıldıysa yine bu durum vergi dairesi başkanı veya defterdar onayına sunulur.

Vergi dairesi başkanı/defterdar onay vermez ise, komisyon tarafından yeniden değerlendirme yapılır. Değerlendirme sonucunda komisyon görüşü vergi dairesi başkanı (veya defterdar) onayına sunulur.

 

II) Teminat Uygulaması

 

1) Mükellefiyet Kaydı Terkin Edilenlerin  İşe Başlama Bildiriminde Bulunması

Mükellefiyet kaydı re’sen terkin edilen mükellef, bu hususun kendisine tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde,

-sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğu dönemlerde düzenlenen belgelerde yer alan toplam tutarın %10’u tutarında teminat verilmesi ve

-tüm vergi borçlarının ödenmesi şartıyla

mükellefiyeti, terkin tarihi itibarıyla yeniden tesis edilecektir.

Verilecek teminat VUK’nun 153/A maddesindeki asgari teminat tutarından (2020 yılı için 140.000-TL) az olamayacaktır.

Mükellefiyet kaydının re’sen terkin tarihi ile yeniden tesis edildiği tarih aralığında verilmeyen beyanname ve bildirimler, mükellef tarafından, yeniden tesise ilişkin yazının kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde verilir ve tahakkuk eden vergiler aynı sürede ödenir.

Mükellef şayet, re’sen mükellefiyetinin terkininden itibaren 1 ay geçtikten sonra işe başlama bildiriminde bulunursa yine teminat istenecek ve vergi borçlarının ödenmesi gerekecektir.

 

2) Mükellefiyet Kaydı Terkin Edilenlerle İlişkili Olanların İşe Başlama Bildiriminde Bulunması

Mükellefiyet kaydı re’sen terkin edilen mükellefle ilşkili olanlardan o dönemde mükellefiyeti devam edenler için her hangi bir işlem yapılmayacaktır. Ancak işi terk ettikten sonra tekrar işe başlama bildiriminde bulunması halinde  bunlardan da teminat istenecek ve gerek mükellefin gerek ilişkili kişinin tüm vergi borçlarının ödenmesi gerekecektir. Tebliğde ilişkili kişiler aşağıdaki şekilde sayılmıştır:

- Ticaret şirketlerinde, kanuni temsilcileri, yönetim kurulu üyeleri, söz konusu şirketin asgari %10 ve üzeri hissesine sahip olan gerçek veya tüzel kişiler ya da bu kişilerin asgari %10 ve üzeri hisseye sahip olduğu veya yönetiminde bulundukları teşebbüsler,

- Tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri idare edenler,

- Yukarıda sayılanların; ortağı oldukları adi ortaklıklar, kanuni temsilcisi, yönetim kurulu üyesi, şirket sermayesinin asgari %10’una sahip oldukları ticaret şirketleri veya idare ettikleri tüzel kişiliği olmayan teşekküller

Sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğu dönemlerden önceki dönemlerdeki ilişkili kişilere bu hükümler uygulanmayacaktır.

 

III-Vergi İncelemesi Neticesinde Yapılacak İşlemler

1) Vergi İncelemesi Sonucunda Münhasıran Sahte Belge Düzenlemek Amacıyla Mükellefiyet Tesis Ettirildiği Kanaatine Varılması

Yapılan yoklama ile mükellefiyet kaydı terkin edilen mükellef hakkında düzenlenen vergi inceleme raporunda, terk tarihi olarak farklı bir tarih belirtilmiş olması halinde Rapordaki tarih esas alınır.

Daha önceden alınmış olan teminat sahte belge düzenleme fiili nedeniyle yapılan tarhiyatların ve kesilen cezaların kesinleşmesine kadar mükellefe iade olunmaz. Alınan teminat, inceleme neticesinde doğan borçlar dahil, tüm vergi borçlarına mahsup edilerek varsa artan teminat tutarı mükellefe  iade edilir.

 

2) Yapılan inceleme neticesinde mükellefin sahte belge düzenlemediği tespit olunursa, alınan teminat başkaca vergi borcu bulunmaması kaydıyla iade edilir.

 

IV)  Vergi Borcu Tutarının Teminat Tutarının %10’unu Aşması

Teminatın alındığı tarihten sonra tahakkuk eden ve süresinde ödenmeyen vergi borçlarının tutarının, alınan teminat tutarının %10’unu aşması halinde, teminat paraya mükelleflerin vergi borçlarına mahsup edilir.

Yukarıda belirtilen mahsup işleminin tamamlanmasından itibaren bir ay içerisinde hazırlanacak bir yazı ile mükelleften eksik kalan teminat tutarının otuz gün içerisinde tamamlanması istenir.

Teminatın tamamlanmaması halinde, istenen teminat tutarı verilen sürenin son günü vade tarihi olarak kabul edilmek suretiyle bu mükellefler adına teminat alacağı gecikme zammı uygulanarak takip ve tahsil edilir.

 

V)  Elektronik Belge Düzenleme Zorunluluğu

Mükellefiyeti yeniden tesis edilen mükellef, elektronik belge düzenleme kapsamında ise 30 gün içinde söz konusu elektronik belge uygulamalarına dahil olması gerekmektedir.

VI)  Ödemelerin ve Tahsilatların Tevsik Zorunluluğu

Mükellefiyeti yeniden tesis edilen mükellefin, tesis tarihinden itibaren fatura düzenleme alt sınırını (2020 yılı için 1.400-TL)  aşan

 

a) her türlü mal teslimi veya hizmet ifasına ilişkin tahsilat ve ödemeleri,

b)avans, depozito, pey akçesi gibi suretlerle yapılacak tahsilat ve ödemeleri,

c)işletmelerin kendi ortakları ya da diğer gerçek ve tüzel kişilerle yaptığı her türlü tahsilat ve ödemeleri

aracı finansal kurumlar (banka,PTT) aracılığıyla yapması gerekecektir.