Sirküler  : 2006-10                                                                               07.01.2006
Konu  : 2005/1 Sıra Nolu Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi İç Genelgesi

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, 2005 yılı içinde yapılan BSMV incelemelerinin tartışmalı konularından biri olan acente komisyonlarının BSMV’ye tabi olup olmadığı konusunda önemli bir yoruma dayanan 2005/1 Sıra Nolu Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi İç Genelgesi 30.12.2005 tarihinde yayınlanmıştır. İç genelgenin özeti, acente komisyonlarının, üretilen primin bir parçası olduğu kabulü ve buna bağlı olarak BSMV’ye tabi olmadığı şeklindeki idari görüş ve uygulamayı ortaya koymasıdır. İç genelgenin metnine aşağıda yer verilmektedir.

Saygılarımızla.

T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı

Tarih : 30.12.2005
SAYI : B.07.1.GİB.0.56/5601-837
KONU :Sigorta Acentelerinin Sigorta Şirketi’nden
Aldıkları Komisyonun BSMV Karşısındaki Durumu

BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİ
İÇ GENELGESİ
Sıra No: 2005/1

.................... VALİLİĞİNE
(Defterdarlık Gelir Müdürlüğü)

....................... VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞINA

Bakanlığımıza intikal eden duyumlardan, poliçe düzenleme ve prim tahsil etme yetkisi bulunan sigorta acenteleri hakkında yapılan denetimlerde; acente tarafından düzenlenmiş sigorta poliçesi toplam tutarları üzerinden hesaplanan banka ve sigorta muameleleri vergisi ödendikten sonra sigorta şirketi tarafından bu poliçelerin düzenlenmesine karşılık olarak net prim üzerinden söz konusu acentelere yapılan komisyon ödemeleri üzerinden ayrıca banka ve sigorta muameleleri vergisi hesaplanması ve ödenmesi gerektiği düşünüldüğünden bahisle çok sayıda tutanak tutulduğu ve ceza kesildiği anlaşılmış ve aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek görülmüştür.

Bilindiği üzere, 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 28 inci maddesinde; “Banka ve sigorta şirketlerinin 10/6/1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar, banka ve sigorta muameleleri vergisine tabidir.” denilmekte ve mükellefi belirleyen 30 uncu maddesinde de, banka ve sigorta muameleleri vergisini banka, banker ve sigorta şirketlerinin ödeyeceği hükme bağlanmaktadır.

Öte yandan, 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında, her ne ad altında olursa olsun sigorta şirketine tabi bir sıfatı olmaksızın bir sözleşmeye dayanarak belli bir yer veya bölge içinde daimi bir surette Türkiye’deki sigorta şirketlerinin sigorta sözleşmelerine aracılık eden veya bunları sigorta şirketi adına yapan gerçek veya tüzel kişilere sigorta acentesi, sigorta acentelerinin acentelik faaliyetleriyle ilgili olarak tayin ettikleri gerçek veya tüzel kişi acentelere ise tali acente denildiği; aynı maddenin dördüncü fıkrasında, sigorta sözleşmeleri yapma ve prim tahsil etme yetkilerinin sigorta şirketlerine ait olduğu ve bu yetkilerin acentelik sözleşmesinde belirtilmek kaydıyla sigorta acentelerine devredebileceği belirtilmiş, aynı fıkrada tali acentelere sözleşme yapma ve prim toplama yetkilerinin verilemeyeceği de hükme bağlanmıştır.

Bu hükümlere göre; sigorta şirketlerince kendilerine şirket nam ve hesabına sigortalı ile sigorta sözleşmeleri yapma ve prim tahsil etme yetkisi verilen acenteler, aynen bir sigorta şirketi gibi değerlendirilmesi gerektiğinden, banka ve sigorta muameleleri vergisi mükellefi olacak ve yapmış oldukları her nevi muameleler nedeniyle lehe aldıkları paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi tutulacaktır.

Bu çerçevede; sigorta sözleşmeleri yapma ve prim tahsil etme yetkisi bulunan sigorta acenteleri söz konusu verginin mükellefi olup, imzalanan acentelik sözleşmelerindeki yetkiye istinaden düzenlenen poliçeler ve bunlara bağlı olarak tahsil edilen primler üzerinden sigorta acentelerince % 5 oranında banka ve sigorta muameleleri vergisinin hesaplanması ve vergi dairesine ödenmesi gerekmektedir.

Bu uygulamaya paralel bir düzenleme olarak 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanununun 27 nci maddesinde; sigorta acenteleri bir hafta süresince tahsil ettikleri primlerin komisyon ve ilgili vergiler düşüldükten sonra kalan kısmını en geç ertesi haftanın son işgününün bitimine kadar sigorta şirketlerine intikal ettirmelerinin zorunlu olduğuna ilişkin hükme yer verilmektedir.

Buna göre, sigorta acenteleri tarafından sigorta işlemleri dolayısıyla alınan prim tutarı üzerinden banka ve sigorta muameleleri vergisi ödendikten sonra sigorta acentelerinin bu işlem dolayısıyla sigorta priminden aldığı komisyonların ayrıca vergilendirilmesinin aynı matrah üzerinden mükerrer vergi alınmasına yol açacağı aşikardır.

Öte yandan, bu uygulamadan farklı olarak sigorta acentelerinin yaptıkları sigorta muamelelerine ilişkin olarak yıl sonlarında veya belli dönem aralıklarında sigorta şirketleri tarafından kendilerine teşvik komisyonu ve benzer adlar altında ödeme yapılması halinde bu ödemeler üzerinden banka ve sigorta muameleleri vergisi hesaplanarak ödenmesi gerektiği tabiidir.

Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.

Osman ARIOĞLU
Gelir İdaresi Başkanı