SİRKÜLER : 2006-98                                           05.10.2006
KONU : Üçüncü Geçici Vergilendirme Döneminde Menkul Kıymetlerin Değerlemesine Esas Piyasa Rayiçleri

Bilindiği üzere Vergi Usul Kanunu’nun 279. maddesi hükmü aşağıdaki gibidir.

“Hisse senetleri ile fon portföyünün en az yüzde 51'i Türkiye'de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgeleri alış bedeliyle, bunlar dışında kalan her türlü menkul kıymet borsa rayici ile değerlenir. Borsa rayici yoksa veya borsa rayicinin muvazaalı bir şekilde oluştuğu anlaşılırsa değerlemeye esas bedel, menkul kıymetin alış bedeline vadesinde elde edilecek gelirin (kur farkları dahil) iktisap tarihinden değerleme gününe kadar geçen süreye isabet eden kısmının eklenmesi suretiyle hesaplanır. Ancak, borsa rayici bulunmayan, getirisi ihraç edenin kar ve zararına bağlı olarak doğan ve değerleme günü itibariyle hesaplanması mümkün olmayan menkul kıymetler, alış bedeli ile değerlenir.”

Buna göre; bilançoya dahil iktisadi kıymetlerden, hisse senetleri ve fon portföyünün en az % 51’i Türkiye’de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgelerinin alış bedelleriyle; bunların dışında kalan her türlü menkul kıymetin ise, borsa rayiciyle değerlenmesi gerekmektedir.

Borsa rayicinin bulunmaması veya borsa rayicinin muvazaalı biçimde oluştuğunun anlaşılması halinde, değerlemeye esas bedelin; menkul kıymetin alış bedeline, vadesinde elde edilecek gelirin (kur farkı dahil) iktisap tarihinden değerleme gününe kadar geçen süreye isabet eden kısmının eklenmesi suretiyle hesaplanacağı; borsa rayici bulunmayan, getirisi ihraç edenin kar ve zararına bağlı olarak doğan ve değerleme günü itibariyle hesaplanması mümkün olmayan menkul kıymetlerin ise, alış bedeliyle değerleneceği de, anılan maddede, ayrıca hükme bağlanmıştır

Diğer taraftan borsa rayicinin tanımlandığı Vergi Usul Kanunu’ nun 263 üncü maddesi hükmü aşağıdaki gibidir.

“Borsa rayici, gerek menkul kıymetler ve kambiyo borsasına, gerekse ticaret borsalarına kayıtlı olan iktisadi kıymetlerin değerlemeden evvelki son muamele gününde borsadaki muamelelerin ortalama değerlerini ifade eder.
Normal temevvüçler dışında fiyatlarda bariz kararsızlıklar görülen hallerde, son muamele günü yerine değerlemeye takaddüm eden 30 gün içindeki ortalama rayici esas olarak aldırmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.”
Yukarıda yer verilen Vergi Usul Kanunu hükümleri gereğince, 30.09.2006 tarihinde sona eren 2006 yılının üçüncü üç aylık geçici vergilendirme  dönemine ilişkin kazançların tespitinde; aktifte kayıtlı bulunan ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Tahvil ve Bono Piyasası’nda işlem gören tahvil ve bonolar için borsa rayiçlerinin dikkate alınması gerekmektedir.

Dolayısıyla İMKB’de işlem gören tahvil ve bonolar için rayiç fiyatlar 29.09.2006 tarihinde gerçekleştirilen işlemler sonucu (30.09.2006 tarihinin tatil gününe rastlaması nedeniyle) oluşan ağırlıklı ortalama fiyatlar (Valörü değerleme gününden sonraya saranlar dahil) olacak ve değerlemede aşağıda gösterilen ağırlıklı ortalama fiyatların Borsa Rayici olarak esas alınması gerekmektedir.

Saygılarımızla.
 
 
VALÖR TAHVİL TANIMI  AĞR. ORT.FİYAT
29.09.2006 TRB041006T16                 99,784   
29.09.2006 TRB041006T24                 99,764   
29.09.2006 TRT081106T11                 98,362   
29.09.2006 TRT061206T12                 97,272   
29.09.2006 TRB131206T13                 96,510   
29.09.2006 TRB170107T11                 94,765   
29.09.2006 TRT240107T12                 94,946   
29.09.2006 TRB210207T14                 93,010   
29.09.2006 TRT070307T11                 93,042   
29.09.2006 TRB140307T12                 91,873   
04.10.2006 TRT210307F19               101,458   
04.10.2006 TRT040407F19                 97,449   
02.10.2006 TRT180407T17                 90,213   
29.09.2006 TRT180407T17                 90,079   
02.10.2006 TRT090507T17                 90,289   
29.09.2006 TRT090507T17                 90,189   
29.09.2006 TRT160507T18                 88,667   
29.09.2006 TRT130607T10                 87,324   
02.10.2006 TRT270607T14                 88,098   
29.09.2006 TRT270607T14                 88,053   
29.09.2006 TRT040707T10                 86,301   
02.10.2006 TRT050907T17                 83,525   
29.09.2006 TRT050907T17                 83,546   
29.09.2006 TRT171007T10               108,955   
02.10.2006 TRT071107T11                 80,391   
29.09.2006 TRT071107T11                 80,336   
04.10.2006 TRT281107F12               103,250   
04.10.2006 TRT130208F19               101,500   
02.10.2006 TRT090408T17                 73,651   
29.09.2006 TRT090408T17                 73,763   
04.10.2006 TRT280508F19               103,100   
29.09.2006 TRT020708T11               106,128   
04.10.2006 TRT090708F10               101,750   
02.10.2006 TRT160708T15                 69,768   
29.09.2006 TRT160708T15                 70,146   
04.10.2006 TRT220409F15               103,100   
29.09.2006 TRT100210T12                 89,475   
02.10.2006 TRT170210T15               105,820   
29.09.2006 TRT170210T15               105,779   
29.09.2006 TRT180810T18               105,511   
04.10.2006 TRT150910F16               100,450   
04.10.2006 TRT150910F24  100,500   
04.10.2006 TRT131010F23               102,250   
02.10.2006 TRT120111T10               105,960   
29.09.2006 TRT120111T10               106,568   
02.10.2006 TRT190111T13                 85,333   
29.09.2006 TRT190111T13                 86,000   
29.09.2006 TRT070911T19               102,231