KDV Genel Uygulama Tebliğinde Önemli Değişiklikler Yapan 52 Seri No.lu Tebliğ Resmi Gazete ’de Yayımlanarak yürürlüğe Girmiştir.

Tarih: 07.11.2024

Sayı: 2024:151

31.10.2024 tarihli Resmi Gazete ‘de yayımlanan “Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 52 Seri No.lu Tebliğ” ile, Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu’nda 7524 sayılı Kanun ile yapılan değişikliklerin uygulanmasına yönelik usul ve esaslar ile bazı konulara ilişkin açıklamalar yapılmıştır.

Tebliğde aşağıdaki konular hakkında düzenlemeler yapılmıştır:

• Karşı tarafa yükletilen avukatlık ücretlerinde belge düzeni açıklanmış,
• İsteğe bağlı tam tevkifat kapsamına sınırlama getirilmiş,
• KDV iadelerinde parasal sınırlar yükseltilmiş,
• Deniz aracı (yat) teslimlerinde KDV istisnası sınırlandırılmış,
• Liman ve hava meydanlarında sunulan hizmetlerde KDV istisnasına sınırlama getirilmiş,
• Altın, gümüş, platin ile ilgili arama, işletme, zenginleştirme ve rafinaj faaliyetlerinden doğan mahsuben iade talepleri kolaylaştırılmış,
• Devlet üniversite ve hastaneleri ile belediyeler ve benzeri kamusal hizmetler sunan kurum ve kurumlara yatırım teşvik belgesi kapsamında KDV istisna belgesi verilmesi hakkında düzenleme yapılmış,
• -Malul ve engellilerin kullanımına mahsus araç ithalatında KDV istisnası kaldırılmış,
• Yabancı devlet kurum ve kuruluşları tarafından deprem nedeniyle yapılacak yardımlarda KDV istisnası uygulamasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş,
• Faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden işletmelerin devreden KDV tutarının devralan şirket tarafından indirimi açıklanmış,
• KDV iade talepleri vergi inceleme raporuna göre yerine getirilecek mükellefler belirlenmiş ve Tebliğe yeni bölümler ilave edilmiş,
• İndirimli Teminat Uygulaması Sistemi (İTUS) ve Hızlandırılmış İade Sistemi (HİS) sertifikalarına ilişkin hadler artırılmış,
• Tam istisna kapsamında yüklenilen KDV’nin iade talebi hakkında düzenleme yapılmıştır.

Yukarıda özetlenen değişiklilere ait detay bilgiler aşağıdaki gibidir

• Karşı Taraf Vekalet Ücretlerinde Belge Düzeni Uygulanması Açıklığa Kavuşturulmuştur

Mahkemelerce veya icra ve iflas müdürlüklerince karşı tarafa yükletilen, avukatlara ait olan ve serbest meslek kazancına dahil edilmesi gereken vekalet ücretlerinin davayı kaybeden tarafından doğrudan ya da icra ve iflas müdürlükleri aracılığıyla avukata ödendiği durumlarda serbest meslek makbuzunun davayı kaybeden adına düzenlenmesi gerekmektedir.

• İsteğe Bağlı Tam Tevkifat Uygulaması Kapsamı Daraltılmıştır

KDV Genel Uygulama Tebliği’nin I/C-2.1.2.5. “İsteğe Bağlı Tam Tevkifat Uygulaması” başlıklı bölümündeki parantez içine hükmüne ilave edilen ibare ile “Etüt, Plan-Proje, Danışmanlık, Denetim ve Benzeri Hizmetler” isteğe bağlı tam tevkifat uygulaması kapsamından çıkarılmıştır.

• İnceleme, YMM Raporu veya Teminat Aranılmaksızın Yapılacak İade Limiti Artırılmıştır

KDV iade hakkı doğuran işlemlerden kaynaklanan ve vergi inceleme raporu, YMM raporu veya teminat aranmadan yerine getirilecek iade taleplerinde aranan sınır 10.000 TL’den 50.000 TL’ye yükseltilmiştir. 2024/Ekim döneminden itibaren nakden veya mahsuben talep edilen KDV iadelerin 50.000 TL’yi aşmayan kısmı, aranılan belgelerin tam olarak verilmesi şartıyla inceleme raporu, YMM raporu veya teminat aranmaksızın yerine getirilecektir.

• Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıma Araçlarının Tesliminde, Tadil, Bakım ve Onarımında, İmal ve İnşasına İlişkin Alımlarda İstisna Uygulamasının Kapsamı Daraltılmıştır

Gövde boyu 24 metreye kadar olan tekneler ile gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan özel tekne ve özel yat kapsamında olan teknelerin KDV Kanunu’nun 13/a maddesinde düzenlenen; deniz araçlarının imali, inşası, teslimi, tadili, bakımı ve onarımında uygulanan KDV istisnası kapsamına girmediğine yönelik düzenleme yapılmıştır. 

• Gövde Boyu 24 Metrenin Altında Olan Deniz Araçlarına Verilen Liman Hizmetlerinde KDV İstisnası Uygulanmayacaktır

KDV Kanunu’nun 13/1-b maddesi hükmü uyarınca deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler KDV’den istisna edilmiştir.

7524 sayılı Kanun ile, yukarıdaki maddeye gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan araçlar, özel tekne ve yatların deniz taşıma aracı olarak kabul edilmeyeceğine dair parantez içi hüküm eklenmek suretiyle, bu taşıtlara yönelik hizmetler istisna kapsamından çıkarılmıştı.

Tebliğ ile, KDV Genel Uygulama Tebliğinde yer alan açıklamalar, yapılan bu kanuni düzenleme ile uyumlu hale getirilmiş olup; gövde boyu 24 metreye kadar olan deniz araçları ile gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan özel tekne ve özel yat kapsamında olan teknelere, deniz motosikletleri, paraşüt çekme tekneleri, sürat motorları gibi araçlar için limanlarda verilen hizmetler KDV istisnasından yararlanamayacağı açıklanmıştır.

• Altın, Gümüş ve Platin Arama, İşletme, Zenginleştirme ve Rafinaj Faaliyetlerinden Kaynaklanan Mahsuben İade Talepleri Miktarına Bakılmaksızın Yerine Getirilecektir

Yapılan düzenlemeyle, mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan mahsuben iade talepleri gerekli belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilecektir.

• Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Teşvik Belgesi Kapsamında İktisadi İşletme Açılması Şartıyla KDV İstisna Belgesi Verilebilecektir

Tebliğ’de, devlet üniversite ve hastaneleri, belediyeler ve benzeri kurumlara yatırım teşvik belgesi kapsamında KDV istisna belgesi verilmesi hakkında açıklamalara yer verilmiştir.

Tebliğ ile yapılan değişiklik uyarınca, adı geçen kurum ve kuruluşlar tarafından yatırım teşvik belgesine konu işleme ilişkin bir iktisadi işletme açılması ve bu işletmenin ayrı bir KDV mükellefiyetinin tesis ettirilmesi, belge kapsamında alınan makine ve teçhizat ile yazılım ve gayri maddi hakların iktisadi işletmenin bilanço veya aktifine kaydedilerek satın almanın gerçekleştiği döneme ilişkin KDV beyannamesi verme süresi içinde vergi dairesine bildirilmesi halinde iktisadi işletme adına istisna belgesi verilmesi mümkün hale gelmiştir.

• Güvenlik Kuruluşlarının ve Engellilerin Araç İthalatında KDV İstisnası Kaldırılmıştır

Bilindiği üzere,7524 sayılı Kanun ile KDV Kanunu’nun 16/1-b maddesinde yapılan değişiklik ile; Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, kuvvet komutanlıkları ve benzeri Devlet kurumları tarafından kullanılmak üzere ithal edilecek araçlar, silahlar, teçhizat, makine ve cihazların istisna kapsamında ithal edilemeyeceğine ilişkin düzenleme yapılmıştır. 7524 sayılı Kanun ile ayrıca, engellilerin kullanımına mahsus otomobil ile diğer araç ve gereçlerin ithalinde uygulanan KDV istisnası, KDV Kanunu’nun 16/1-b maddesinde yapılan değişiklikle kaldırılmıştı. Söz konusu düzenleme 01.11.2024 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, 52 Seri No.lu Tebliğ ile bu değişiklik hükümleri Tebliğ metnine işlenmiştir.

• Yabancı Devlet Kurum ve Kuruluşları Tarafından Deprem Nedeniyle Yapılacak Yardımlara KDV İstisnası Uygulaması

Bilindiği üzere,7524 sayılı Kanun ile KDV Kanunu’na eklenen geçici 45. madde ile; genel bütçeli kamu idarelerine bağışlanmak üzere, konut, iş yeri, okul, öğrenci yurdu, hastane, ibadethane, kültür ve sanat merkezi, kütüphane gibi taşınmazların inşasına ilişkin olarak yabancı devlet kurum ve kuruluşlarına yapılan teslimler ile bu yerlerde genel bütçeli kamu idarelerine bağışlanacak konutların yabancı devlet kurum ve kuruluşlarına teslimleri için 31.12.2025 tarihine kadar uygulanmak üzere KDV istisnası getirilmişti.

Söz konusu istisna kapsamında yapılan teslim ve hizmetler nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilebilecek, indirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler KDV Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilebilecektir.

• Birleşme, Devir ve Bölünme İşlemlerinde, Devreden KDV’nin Yeni Şirkette İndirimi ve İade Hakkı Vergi İncelemesine Bağlanmıştır

KDV Kanunu’nun 17. maddesinde 7524 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik uyarınca, faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden mükelleflerin bünyesinde bulunan söz konusu sonraki döneme devreden KDV tutarlarının devralan şirkette indirilecek KDV olarak kullanılabilmesi için, bu KDV’nin doğruluğuna ilişkin VUK’ta düzenlenen zamanaşımı süreleri ile bağlı olmaksızın inceleme yapılması şartına bağlanmış ve inceleme sonucuna göre indirim hakkının kullandırılması sağlanmıştı.

Tebliğ ile; devreden KDV tutarlarının indirim hesaplarına alınabilmesi için devir, bölünme, nevi değişikliği sonucu oluşan yeni işletme ya da şirket tarafından öncelikle bağlı bulunulan vergi dairesine konuya ilişkin vergi incelemesi yapılması hususunda bir talep dilekçesi ile başvurulması gerektiği açıklanmıştır. Vergi incelemesi sonucu düzenlenen raporda uygun görülen indirim KDV tutarı, raporun vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihi kapsayan dönem beyannamesinde yeni işletme ya da şirket tarafından indirim konusu yapılabilecektir.

• KDV İade Talepleri Vergi İnceleme Raporuna Göre Yerine Getirilecek Mükellefler Belirlenmiştir

YMM raporu ile talep edilen vergi iadelerinin Vergi İdaresi tarafından incelemeye sevk edilmesi işlemlerinin dava edilmesi neticesinde yargı mercilerinin idare aleyhine vermiş olduğu kararlar dikkate alınarak 7524 sayılı Kanun ile KDV Kanunu’nun “Yetki” başlıklı 36. maddesinde yapılan değişiklik uyarınca, mükelleflerin KDV iadelerinin doğru bir şekilde yapılması ve haksız KDV iadesine sebebiyet verilmemesini teminen, KDV iadelerindeki esas usul, vergi incelemesi olarak belirlenmişti.

Bu düzenlemeye paralel olarak KDV iadelerinin yerine getirilmesine ilişkin KDV Genel Uygulama Tebliğinin (IV-A) bölümü yeniden düzenlenmiştir. 

 Tebliğde, KDV Kanunu'nun 36. maddesiyle Hazine ve Maliye Bakanlığı'na verilen yetki çerçevesinde, mükelleflerin KDV iade taleplerinin, Tebliğ'in ilgili bölümlerinde belirtilen işlem türlerine göre belirlenen usul ve esaslara uygun şekilde gerçekleştirilmeye devam edilmesinin uygun görüldüğü belirtilmiştir.

Buna göre, iadeleri vergi inceleme raporu ile yapılacak olan;

• Sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirenlerin (VUK Madde 153/A kapsamına giren mükellefler), 
• Sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirenlere sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği konusunda haklarında olumsuz rapor veya tespit olanların,
• Sahte belge düzenlediği veya kullandığı konusunda haklarında rapor veya tespit bulunanların,
• Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği veya kullandığı konusunda haklarında rapor veya tespit bulunanların, 
• İadeye esas diğer belgeleri sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı olanların, 
• Defter ve belge ibraz etmeyenlerin, beyanname vermeyenlerin,
• Olumsuz rapor veya tespit bulunanların kanuni temsilcileri, ortakları, ortak oldukları veya bunların kurdukları veya ortağı oldukları mükellefler ile kanuni temsilcisi oldukları mükelleflerin,
• Doğrudan mal veya hizmet temin ettikleri mükellefler hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunanların, 

iade taleplerinde yapılacak işlemler, alınacak teminatlar, teminatların çözümü, normal şartlara dönüşleri ve geçiş hükümleri konusundaki açıklamalar yer almaktadır. 

Haklarında, düzenledikleri veya kullandıkları belgelerin gerçek duruma aykırı olduğuna ilişkin delil ve karineleri içeren rapor veya tespit bulunan veya bu mükelleflerle ilişkili olan yukarıda sayılan mükelleflerin iade talepleri vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilecektir.

• Yüklenilen KDV'nin Önceki Dönemlerde İndirilmesine Bakılmaksızın Devreden KDV’den Durumuna Göre İade İşlemi Yapılacaktır

Tebliğ ile, KDV Genel Uygulama Tebliği'nin (IV/A-1.1.) bölümünde yapılan değişiklikle, tam istisna kapsamında işlemleri bulunan mükelleflerin bu işlemleri nedeniyle yüklendikleri KDV'nin, yüklenildiği dönem ile iadenin talep edildiği dönem arasındaki KDV beyannamelerinde yer alan devreden KDV ile karşılaştırılmaksızın iadenin talep edildiği dönem beyannamesindeki toplam indirim KDV ile karşılaştırılarak iade talebinin sonuçlandırılacağı açıklığa kavuşturulmuştur.

Böylece, uzun yıllardır tartışmalı olan bu konu Tebliğde düzenleme yapılmak suretiyle açıklığa kavuşturulmuştur. Söz konusu düzenlemenin, KDV Genel Uygulama Tebliği’nin yürürlüğe girdiği 01.05.2014 tarihinden geçerli olmak üzere 31.10.2024 tarihinde yürürlüğe konulması, geçmiş dönemler için de bu açıklamanın geçerli olacağını göstermektedir.

• İndirimli Teminat Uygulaması Sistemi (İTÜS) ve Hızlandırılmış İade Sistemi (HİS) Sertifikalarına İlişkin Hadler Artırılmıştır

İndirimli teminat uygulaması (İTUS) sertifikası ile hızlandırılmış iade sistemi (HİS) sertifikası taleplerinde aranılan aktif toplamı, maddi duran varlıklar toplamı, öz sermaye ve net satışlara ilişkin parasal hadler artırılmıştır. Buna göre;

İTUS sertifikası başvurusu için gerekli tutarlar:

• Maddi duran varlıkları toplamı 40.000.000 TL’den 100.000.000 TL’ye,
• Öz sermaye tutarı 10.000.000 TL’den 25.000.000 TL’ye,
• Net satışlar 20.000.000 TL’den 50.000.000 TL’ye,
• Vergi inceleme raporları ve şartlar için belirlenen diğer sınırlar 50.000.000 TL’den 125.000.000 TL’ye çıkarılmıştır​.

HİS sertifikası başvurusu için belirlenen mali büyüklükler aşağıdaki şekilde artırılmıştır:

• Aktif toplamı 200.000.000 TL’den 500.000.000 TL’ye,
• Öz sermaye 50.000.000 TL’den 125.000.000 TL’ye,
• Net satış hasılatı 100.000.000 TL’den 250.000.000 TL’ye,    
• Vergi inceleme raporu sınırı 250.000.000 TL’den 625.000.000 TL’ye yükseltilmiştir.

Söz konusu hadler sertifika başvuru tarihinden önce vergi dairesine verilmiş olan son yıllık kurumlar vergisi veya gelir vergisi beyannamesinin ekinde yer alan bilançoya göre tespit edilecektir.

52 Seri Nolu Tebliğe, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/10/20241031-2.htm linkinden ulaşılabilir.