x

Üçüncü Geçici Vergilendirme Döneminde Menkul Kıymetlerin Değerlemesine Esas Piyasa Rayiçleri.(2008-60)

 

Sirküler:2008-60                                                       17.10.2008

KONU: Üçüncü Geçici Vergilendirme Döneminde Menkul Kıymetlerin Değerlemesine Esas Piyasa Rayiçleri.

ÖZET: Üçüncü Geçici Vergilendirme Döneminde Menkul Kıymetlerin Değerlemesine Esas Piyasa Rayiçleri Bilindiği üzere Vergi Usul Kanunu’nun 279. maddesi hükmü aşağıdaki gibidir. “Hisse senetleri ile fon portföyünün en az yüzde 51'i Türkiye'de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgeleri alış bedeliyle, bunlar dışında kalan her türlü menkul kıymet borsa rayici ile değerlenir. Borsa rayici yoksa veya borsa rayicinin muvazaalı bir şekilde oluştuğu anlaşılırsa değerlemeye esas bedel, menkul kıymetin alış bedeline vadesinde elde edilecek gelirin (kur farkları dahil) iktisap tarihinden değerleme gününe kadar geçen süreye isabet eden kısmının eklenmesi suretiyle hesaplanır. Ancak, borsa rayici bulunmayan, getirisi ihraç edenin kar ve zararına bağlı olarak doğan ve değerleme günü itibariyle hesaplanması mümkün olmayan menkul kıymetler, alış bedeli ile değerlenir.” Buna göre; bilançoya dahil iktisadi kıymetlerden, hisse senetleri ve fon portföyünün en az % 51’i Türkiye’de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgelerinin alış bedelleriyle; bunların dışında kalan her türlü menkul kıymetin ise, borsa rayiciyle değerlenmesi gerekmektedir. Borsa rayicinin bulunmaması veya borsa rayicinin muvazaalı biçimde oluştuğunun anlaşılması halinde, değerlemeye esas bedelin; menkul kıymetin alış bedeline, vadesinde elde edilecek gelirin (kur farkı dahil) iktisap tarihinden değerleme gününe kadar geçen süreye isabet eden kısmının eklenmesi suretiyle hesaplanacağı; borsa rayici bulunmayan, getirisi ihraç edenin kar ve zararına bağlı olarak doğan ve değerleme günü itibariyle hesaplanması mümkün olmayan menkul kıymetlerin ise, alış bedeliyle değerleneceği de, anılan maddede, ayrıca hükme bağlanmıştır Diğer taraftan borsa rayicinin tanımlandığı Vergi Usul Kanunu’ nun 263 üncü maddesi hükmü aşağıdaki gibidir. “Borsa rayici, gerek menkul kıymetler ve kambiyo borsasına, gerekse ticaret borsalarına kayıtlı olan iktisadi kıymetlerin değerlemeden evvelki son muamele gününde borsadaki muamelelerin ortalama değerlerini ifade eder. Normal temevvüçler dışında fiyatlarda bariz kararsızlıklar görülen hallerde, son muamele günü yerine değerlemeye takaddüm eden 30 gün içindeki ortalama rayici esas olarak aldırmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.” Yukarıda yer verilen Vergi Usul Kanunu hükümleri gereğince, 30.09.2008 tarihinde sona eren 2008 yılının üçüncü üç aylık geçici vergilendirme dönemine ilişkin kazançların tespitinde; aktifte kayıtlı bulunan ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Tahvil ve Bono Piyasası’nda işlem gören tahvil ve bonolar için borsa rayiçlerinin dikkate alınması gerekmektedir. Dolayısıyla İMKB’de işlem gören tahvil ve bonolar için 30.09.2008 tarihinde gerçekleştirilen işlemler sonucu oluşan ağırlıklı ortalama fiyatlar (Valörü değerleme gününden sonraya sarkanlar dahil) rayiç fiyatlar olacağından; değerlemede aşağıda gösterilen ağırlıklı ortalama fiyatların Borsa Rayici olarak esas alınması gerekmektedir. Saygılarımızla.

Ek 1: İMKB’de işlem gören tahvil ve bonoların 30.09.2008 tarihi itibariyle değerlemesinde kullanılacak 29.09.2008 tarihli borsa rayiçleri.

1. Kamu Menkul Kıymetleri

a. Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS)

VALÖR

TAHVİL TANIMI

AĞIRLIKLI ORTALAMA

29.09.2008

TRT081008T10

99,579

29.09.2008

TRT261108T17

97,279

29.09.2008

TRT171208T17

96,421

29.09.2008

TRB140109T12

95,014

29.09.2008

TRT040209T13

94,060

29.09.2008

TRB180209T17

93,419

29.09.2008

TRB110309T13

92,521

29.09.2008

TRT080409T17

91,234

29.09.2008

TRT060509T18

89,980

29.09.2008

TRT150709T15

86,864

29.09.2008

TRT050809T16

86,046

29.09.2008

TRT071009T51

83,555

29.09.2008

TRT130110T10

79,511

29.09.2008

TRT100210T12

97,677

29.09.2008

TRT170210T15

105,175

29.09.2008

TRT140410T16

76,085

29.09.2008

TRT180810T18

105,775

29.09.2008

TRT120111T10

107,013

29.09.2008

TRT190111T13

93,465

29.09.2008

TRT070911T19

103,750

29.09.2008

TRT150212T15

109,433

29.09.2008

TRT070312T14

94,135

29.09.2008

TRT260912T15

94,423

29.09.2008

TRT030413T16

109,522

29.09.2008

TRT260613T17

108,556

29.09.2008

TRT280813T13

92,490

29.09.2008

TRT260214T10

104,693

     

07.10.2008

TRT220409F15

101,800

07.10.2008

TRT251109F13

102,123

07.10.2008

TRT131010F23

103,000

Not: Yukarıdaki tabloda (F) rumuzlu olarak tanımlanan döviz cinsinden ihraç edilmiş ve valörü 07.10.2008 olarak gösterilen tahvil ve bonoların 30.09.2008 tarihi itibarıyla değerlemesinde karşılarında gösterilen tutarlar dikkate alınacaktır.

b. Eurobondlar

VALÖR

TAHVİL TANIMI

AĞIRLIKLI ORTALAMA

07.10.2008

US900123AL40

150,0049

07.10.2008

US900123BB58

93,2444