MENKUL LIYMETLERİN 30.06.2009 TARİHİNE GÖRE DEĞERLENMESİ
KONU : İkinci Geçici Vergilendirme Döneminde Menkul Kıymetlerin Değerlemesine Esas Piyasa Rayiçleri
Bilindiği üzere Vergi Usul Kanunu'nun 279. maddesi hükmü aşağıdaki gibidir.
"Hisse senetleri ile fon portföyünün en az yüzde 51'i Türkiye'de
kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu
katılma belgeleri alış bedeliyle, bunlar dışında kalan her türlü menkul
kıymet borsa rayici ile değerlenir. Borsa rayici yoksa veya borsa
rayicinin muvazaalı bir şekilde oluştuğu anlaşılırsa değerlemeye esas
bedel, menkul kıymetin alış bedeline vadesinde elde edilecek gelirin
(kur farkları dahil) iktisap tarihinden değerleme gününe kadar geçen
süreye isabet eden kısmının eklenmesi suretiyle hesaplanır. Ancak,
borsa rayici bulunmayan, getirisi ihraç edenin kar ve zararına bağlı
olarak doğan ve değerleme günü itibariyle hesaplanması mümkün olmayan
menkul kıymetler, alış bedeli ile değerlenir."
Buna göre; bilançoya dahil iktisadi kıymetlerden, hisse senetleri ve
fon portföyünün en az % 51'i Türkiye'de kurulmuş bulunan şirketlerin
hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgelerinin alış
bedelleriyle; bunların dışında kalan her türlü menkul kıymetin ise,
borsa rayiciyle değerlenmesi gerekmektedir.
Borsa rayicinin bulunmaması veya borsa rayicinin muvazaalı biçimde
oluştuğunun anlaşılması halinde, değerlemeye esas bedelin; menkul
kıymetin alış bedeline, vadesinde elde edilecek gelirin (kur farkı
dahil) iktisap tarihinden değerleme gününe kadar geçen süreye isabet
eden kısmının eklenmesi suretiyle hesaplanacağı; borsa rayici
bulunmayan, getirisi ihraç edenin kar ve zararına bağlı olarak doğan ve
değerleme günü itibariyle hesaplanması mümkün olmayan menkul
kıymetlerin ise, alış bedeliyle değerleneceği de, anılan maddede,
ayrıca hükme bağlanmıştır
Diğer taraftan borsa rayicinin tanımlandığı Vergi Usul Kanunu' nun 263 üncü maddesi hükmü aşağıdaki gibidir.
"Borsa rayici, gerek menkul kıymetler ve kambiyo borsasına, gerekse
ticaret borsalarına kayıtlı olan iktisadi kıymetlerin değerlemeden
evvelki son muamele gününde borsadaki muamelelerin ortalama değerlerini
ifade eder.
Normal temevvüçler dışında fiyatlarda bariz kararsızlıklar görülen
hallerde, son muamele günü yerine değerlemeye takaddüm eden 30 gün
içindeki ortalama rayici esas olarak aldırmaya Maliye Bakanlığı
yetkilidir."
Yukarıda yer verilen Vergi Usul Kanunu hükümleri gereğince, 30.06.2097
tarihinde sona eren 2009 yılının ikinci üç aylık geçici vergilendirme
dönemine ilişkin kazançların tespitinde; aktifte kayıtlı bulunan ve
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Tahvil ve Bono Piyasası'nda
işlem gören tahvil ve bonolar için borsa rayiçlerinin dikkate alınması
gerekmektedir.
Dolayısıyla İMKB'de işlem gören tahvil ve bonolar için rayiç fiyatlar 30.06.2009 tarihinde
gerçekleştirilen işlemler sonucu oluşan ağırlıklı ortalama fiyatlar
(Valörü değerleme gününden sonraya olanlar dahil) olacak ve değerlemede
aşağıda gösterilen ağırlıklı ortalama fiyatların Borsa Rayici olarak
esas alınması gerekmektedir.
Saygılarımızla.
Valör | Hazine Bonosu ve Tahvillerin Tanımı | Ağırlıklı Ortalama Fiyat (TL) |
30.06.2009 | TRT150709T15 | 99,628 |
30.06.2009 | TRT050809T16 | 99,102 |
30.06.2009 | TRT071009T51 | 97,539 |
30.06.2009 | TRT181109T16 | 96,550 |
30.06.2009 | TRT130110T10 | 94,923 |
30.06.2009 | TRT100210T12 | 108,801 |
30.06.2009 | TRT170210T15 | 108,600 |
30.06.2009 | TRT030310T10 | 93,422 |
30.06.2009 | TRT140410T16 | 92,280 |
30.06.2009 | TRT050510T16 | 91,686 |
30.06.2009 | TRT230610T13 | 90,342 |
30.06.2009 | TRT180810T18 | 108,750 |
30.06.2009 | TRT031110T10 | 86,052 |
30.06.2009 | TRT120111T10 | 110,216 |
30.06.2009 | TRT190111T13 | 109,454 |
30.06.2009 | TRT020211T11 | 83,558 |
30.06.2009 | TRT070911T19 | 106,133 |
30.06.2009 | TRT150212T15 | 129,056 |
30.06.2009 | TRT070312T14 | 112,859 |
30.06.2009 | TRT260912T15 | 106,445 |
30.06.2009 | TRT030413T16 | 107,157 |
30.06.2009 | TRT260613T17 | 109,025 |
30.06.2009 | TRT140813T19 | 121,776 |
30.06.2009 | TRT280813T13 | 112,901 |
30.06.2009 | TRT201113T16 | 106,850 |
30.06.2009 | TRT260214T10 | 109,632 |
30.06.2009 | TRT020414T16 | 110,127 |
30.06.2009 | TRT210514T12 | 103,241 |
30.06.2009 | TRB150709T15 | 99,630 |
30.06.2009 | TRB190809T10 | 98,766 |
30.06.2009 | TRB090909T11 | 98,260 |
30.06.2009 | TRSTPFC31015 | 105,331 |
30.06.2009 | TRSKCTF91010 | 113,492 |